Film festivalleri ve anlatı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: LALE HAN ÖCAL

Danışman: Serpil Kırel

Özet:

Film Festivalleri ve Anlatı Uluslararası film festivalleri 1980’lerden itibaren gittikçe çoğalarak, küresel bir ağ oluşturmuşlardır. Ağın merkezleri Batılı büyük film festivalleridir. Avrupa’da düzenlenmeye başlayan uluslararası film festivalleri, dünya sinema tarihine geçecek filmleri belirleyen temel kurumsal yapılardan biri olmuştur. Çağdaş sinemanın önemli filmleri seçkin festivallerde tanınmakta, dünya sinema tarihi festivallerde yazılmaya devam etmektedir. Batılı yapımlar, uluslararası film festivalleri programlarında daha çok yer kaplarsa da festivaller, dünyanın farklı kültürlerine ait filmleri barındırmakta, dünya sinemalarını ve popüler sinemaya alternatif anlatıları görünür kılmaktadır. 1990’larda görünmeyen ülke sinemaları, festival programlarındaki film ve gösterim sayıları artarak öne çıkmaya başlamış, her sene yeni bir Batı-dışı sinema trend haline gelmiştir. Yerel, kültürel, alternatif Batı-dışı anlatıların, küresel film festivalleri ağında yayılması, prestij kazanması ve alternatif küresel pazara erişim şansı elde etmesi Batı-dışı ülke sinemaları için değerli bir olanak, dünya sinema tarihi için de zenginleştirici bir açılım sayılabilir, ancak kültürler arası filmlerin belirli anlatı özellikleri taşıdıkları gözlemlenmiştir. Batı-dışı anlatıların görünür olabilmek için festivallere uygun içerik ve biçimle şekillendiriliyor olması kültürel üretimleri ötekileştirmektedir. Bu çalışmada anlatılar üzerindeki kuramsal, anlatısal, tarihsel, toplumsal ve kültürel ötekileştirici etkiler incelenmiştir. Etkileri oluşturan sebepler, temsil ve bilgi iktidarını elinde tutan ekonomik, siyasi ve kültürel hiyerarşik küresel sistemle bağlantılıdır. Festivaller, Batı-dışı filmleri fonlarla desteklemekte ve filmlere senaryo aşamasından dağıtım aşamasına dek müdahil olabilmektedir. Festival fonlarının katılım koşulları kati ekonomik ve kültürel sınıflandırmalara bağlıdır. Batı-dışı anlatılar, kendi etnik, kültürel, yoksul çevrelerine hapsedilerek küresel ekonomi ve politikaların yerelle ilişkisi kesilmekte ve kendi kendine oryantalizm yapmaya teşvik edilmektedir. Batımerkezci bir bakışla itibar kazanan yapımlar ve yapımcılar dünya sinema tarihine geçmekte, kültürel üretimin güdümlü ve bağımlı veçhesi görünmemektedir. ABSTRACT Film Festivals and Narrative International film festivals proliferated in the 1980’s and became a global network with Western major film festivals at the center. International film festival is a European phenomenon, which is one of the main institutions that determine the films of the world film history. Alternative films gain value and visibility by the selections and recognitions of film festivals. “Alternative” may embrace any film with different qualities which is not-mainstream, and invisible in the market. Non-Western festival films are invisible in the market and have alternative qualities. Some national cinemas started to become visible with higher numbers in the 1990’s. Each year a non-Western cinema was becoming popular at film festivals. Film festivals provide an opportunity to circulate films, to get prestige and the chance to reach an alternative global film market. However it’s observed that non-Western films that gained visibility have common narrative features in and in between cultures. Appropriating the narratives to become visible at the film festivals, others non-Western cultural productions. Othering these narratives are scrutinized by theoretical, historical, social, cultural and critical approaches. Festivals selection criteria and festival funds impact the narratives. The impacts are connected with the political economy and cultural politics of the hierarchical global system that holds the power of knowledge and representation. When non-Western films are supported by festival funds, festivals get involved in the whole production process, beginning from script development to distribution. The requirements of festival funds are strictly connected with economy and culture. In result, global politic and economic influence on the local can not be related through non-western narratives because of the emphasis on self-enclosed ethnic, cultural, poor environment. Film festivals induce filmmakers to self-Orientalize. The films and filmmakers receive prestige under Western-centric eyes and leave a mark in film history, but the manipulated and dependent aspects of the cultural production remain invisible.