Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yasemin Akkoyun
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:ÖZET Horasan bölgesinin en önemli dört şehrinden biri olan Nîşâbûr, birçok ilim dalında gelişim göstermiş ve bu gelişim, şahısların kurduğu medreselerle ilerleyişini sürdürmüştür. Nîşâbûr'un Selçukluların eline geçmesiyle birlikte Nîzâmiye Medresesi başta olmak üzere yapılan cami, mescid, hankâh ve kütüphanelerle ilmî hayat daha da gelişmiştir. Özellikle hadis, fıkıh ve tasavvuf alanlarında ön plana çıkan Nîşâbûr, yetiştirmiş olduğu âlimleriyle göz önünde olmaya devam etmiştir. Nîşâbûr, Horasan başta olmak üzere İslâm dünyasının çeşitli bölgelerinden hem ders vermek isteyen hocaların hem de eğitim almak isteyen öğrencilerin ilmî seyahatler düzenlediği en önemli ilim havzalarından biri olmuştur. Ortaçağ İslam dünyasında ilmî rıhlelerle oluşan hareketlilik, ilmin bir bölgede hapsolmasını engellemiş ve var olan ilmî birikim İslâm coğrafyasında dolaşmıştır. Nîşâbûrlu âlimler böylece geniş bir coğrafyayı etkilemiş ve kendileri de bilimsel gelişmelerden etkilenmiştir. Selçuklu hükümdârları âlimleri desteklemiş ve kurmuş oldukları Nîzâmiye Medreseleri ile maddi ve manevi sıkıntı yaşamadan ilmî faaliyetlerini sürdürecekleri olanaklar sunmuşlardır. Mezhebî tartışmalar ve siyasî gelişmeler eğitim öğretim faaliyetlerini kimi zaman sekteye uğratmıştır. Bunun en acı örneği, Oğuz istilası sırasında Nîşâbûr'da yaşanmış; şehir yerle bir olurken, ilmî müesseseler yakılıp yıkılmıştır. Âlimlerin bir kısmı şehri terk etmiş, bir kısmı da Oğuzlar tarafından öldürülmüştür. Selçuklu Devleti'nin yıkılma sürecine girmesi, şehrin saldırılara açık hale gelmesi ve akabinde gerçekleşen Oğuz istilası şehirdeki ilmî hayata zarar vermiştir. Anahtar Kelimeler: Selçuklular, Nîşâbûr, ilim, âlim,eğitim, medrese -------------------- ABSTRACT Nişabur that was one of four most important cities in Horasan region progressed in the lots of science and knowledge. This progress continued its improvement with madrassas that were found by personalities. With the conquest of Seljuks, existing scientific experience in Nişabur progressed more by constructing mosques, masjids, hankah, libraries, and especially Nezamiyeh. Nişabur, that became prominent especially in the fields of hadith, Islamic law and Islamic sufisim, continued to be in the limelight with educating scientists and intellectuals. Nişabur was one of the most significant science and knowledge environments which allowed immigrants for education from Horasan and several regions of Islamic world in order to not only teach but also take education. In Islamic world of medieval, mobility that was emerged by tradition of rıhle (migration for knowledge) prevented keeping science and knowledge in a one region and in this way, existing accumulation of knowledge circulated in the Islamic geography. Therefore, Scientists and intellectuals from Nişabur affected a large geography and they were affected by developments in science. Emperors of Seljuk supported scientists and intellectuals. By establishing Nezamiyeh, they provided scientists and intellectuals with an opportunity to continue their scientific activity without financial and moral difficulty. Sectarian tensions and political developments interrupted education activities time to time. The most horrible example was invasion of Oghuz tribe in Nişabur. The city was destroyed and institutes of education were burned. Some of scientists and intellectuals left from the city and others were killed by Oghuz. Collapse process of Seljuk, defenseless city and invasion of Oghuz damaged scientific and intellectual environment in the city. Key Words: Seljuk, Nişabur, science and knowledge, intellectuals, education, madrassa