Bursalı Nakibzâde Ni‘Metî’nin “Tuhfe-İ Ni‘Metî” , Adlı Farsça-Türkçe Manzum Sözlüğü (Metin-İnceleme)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Neslihan Gören

Özet:

Klasik Türk edebiyatı türlerinden olan, örneğine sık rastlanan manzum sözlükler genellikle sıbyan mekteplerindeki çocuklara ana dillerinin farklı dillerdeki karşılıklarını öğretmek, şiir sevgisini ve aruz bilgisini geliştirmek amacıyla yazılmıştır. Bu sözlüklerde günlük hayatta kullanılan kelimeler yer almaktadır. Mekteplerde bu sözlükler kullanılmakta ve ezber edilmektedir. Ayrıca manzum olmaları ve aruz vezniyle yazılması bu sözlüklerin ezberlenmesini kolaylaştıran ayrı bir etken olmuştur. Üç bölümde ele alınan bu çalışmada Bursalı Nakibzâde Niʻmetî’nin Tuhfe-i Niʻmetî adlı manzum sözlüğü tanıtılmıştır. Yazarın hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, eser şekil ve muhtevā bakımından incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Türkçe, Farsça, Farsça-Türkçe Sözlük, Sözlük, Manzum Sözlük ABSTRACT Poetic dictionaries which were of the common classical Turkish literature genres usually were written with the purpose of teaching the counterparts of the words of their mother tongues in other languages, enhancing the love of poetry and aruz knowledge to the students in primary school. In these dictionaries there are words that are used in daily life. These dictionaries are used and memorized in schools. Also, them being poetic and being written in aruz meter become factors to simplify the memorization of these dictionaries. In this three-chaptered study, Nakibzade Nimeti of Bursa’s work named Tuhfe-i Niʽmeti has been introduced. Information about the life and works of the author is given and the work is examined in terms of form and content. Key Words: Turkish, Persian, Persian-Turkish Dictionary, Dictionary, Poetic Dictionary