Üsküdar’daki Ahmediye Külliyesi haziresi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Oktay Gündogdu

Danışman: ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU

Özet:

Türk-İslam geleneği içerisinde yoğrulan mezar taşları Osmanlı kültürü içerisinde kendi formuna bürünmüştür. Varlığın ve nesnenin temsili olan bu kurgu elbetteki kendi sanat anlayışını da yaratmıştır. Dolayısıyla yalnızca medfunların bulunduğu bir kompleks olmaktan ziyade tarihin nitelikli arşiv belgeleri olmaları açısından da kıymeti hâiz görülmektedir. Osmanlı mezar taşları farklı bölümlere kaynak sağlayacak donatıya sahiptir. Yüksek lisans tezi olarak ele alınan bu çalışmada, İstanbul iline bağlı Üsküdar ilçesi Ahmediye Külliyesi Haziresinin mimari kurgusu, dönem içerisindeki yeri, süsleme kompozisyonları üzerinde durulmuştur. 18. yüzyıl da inşa edilen yapı kompleksi: Cami, medrese, mektep, türbe, kütüphane, sebil, çeşme ve hazireden oluşmaktadır. Külliyeyi oluşturan bu yapıların tanıtımları yapılmış olup arşiv belgeleri ışığında açıklanmaya çalışılmıştır. Tezin ana konusunu oluşturan hazire ve mezar taşları kendi içerisinde değerlendirilerek tipolojik sınıflaması ve ayrıntılı tanımlaması yapılmıştır. Belgeleme çalışmaları içerisinde haziredeki mezarların genel ve özel fotoğrafları çekilerek benzerleri ve farklı yönleri sorgulanmıştır. Böylece hazirenin dönem içerisindeki yeri verilmeye çalışılmıştır. Bunların yanı sıra yapılan temizlik çalışmalarının akabinde sağlıklı ortamda rölövesi alınarak ölçekli plan, profil ve kesit çizimleri Autocad ortamında çizilmiştir. Bu çizimler neticesinde bezemelerin ayrıntılı tanımlamaları yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sanat Tarihi, 18. yüzyıl, Külliye, Hazire, Mezar taşı. ABSTRACT Being kneaded in the tradition of Turkish-İslam grave stone wroped around the Ottoman culture’s own form. As a represantative of existence and object this fiction certainly created its own art of sense. So, not only being a grave stone but also they became qualifed historical fields. Ottoman gravestones have equipment which can provide source to diffent departments. Regarding Master thesis, in this work Üsküdar district’s Ahmediye Komplex treasure which belongs to city of Istanbul, dwelled upon the decciation compositions in that period. Instructed in 18th. Century, the construction is formed with mosque, muslim teological school, tomb, library, Fountain and treasure. The introduction of this contruction is dare and tried to be explained in the light of archive fields. By being evaluated in their own, constituting the main topic of the thesis are typologically classified and defined in details. During the documentation work, public and private photographs of graves in cemetery are taken and simillar and different aspects were questioned. Thus, the new location of the cemetery in the period was tried to be given. In addition to these, right after the cleaning works healthy environment relief has been taken and drawings of scale plan, profile and section were made in Autocad. By means of these drawings detailed definitions of ornament were made. Keywords: History of Art, 18th Century, Komplex, Cemetery, Headstone, Tombstones