Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tuna Oran
Danışman: TİĞİNÇE OKTAR
Özet:Ekim 1929’da Amerikan borsalarının çökmesiyle başlayan ekonomik buhran tüm dünya ekonomilerinde etkili olduğu gibi Türk ekonomisinde de ortaya çıktığı yıllarda büyük sıkıntı yaratmıştır. Cumhuriyetin kuruluşunun ardından liberal politikalar izlenmesine dayalı görüşler 1929’da tüm dünyada etkili olan bu ekonomik kriz ile beraber yerini devletçilik uygulamalarına bırakmıştır. Türkiye de bu süreçte devletçilik uygulamasına başvurmuş ve yerli sanayisini oluşturma çabası içine girmiştir. Bu süreçte hükümet krizden en az zararla çıkmak için çeşitli tedbirler alma yoluna gitmiştir. Kriz ve hükümetçe alınan bu tedbirler ülke ekonomisinin genelini etkilediği gibi kentleri ve kentlerdeki sosyo ekonomik ilişkileri de değiştirmiştir. Türkiye’nin üç büyük kenti olan İzmir, İstanbul ve Ankara özelinde krizin etkilerini inceleyen bu çalışmada, buhranın Türkiye için ekonomik ve bir bakıma sosyal sonuçları üzerinde durulmuş ve krizin her üç kentte de etkili olduğu savunulmuştur. Bunlar içinde ekonomisinin yapısı itibariyle en fazla zarar gören ise İzmir olmuştur. Sanayisi o yıllarda çok sınırlı olan Ankara ise krizden nispeten daha az zararla çıkmıştır. Her üç ilde de kriz; özellikle mal fiyatlarının düşmesine paralel olarak gelirin düşmesi, hayat pahalılığı, işsizlik ve ağır vergi yükü sonuçları ile kendisini göstermiştir. Anahtar Kelimeler: 1929 ekonomik krizi, Türkiye ekonomisi, İzmir ekonomisi, İstanbul ekonomisi, Ankara Ekonomisi. ABSTRACT The crisis that started in October 1929 in the U.S. stock Exchange markets have had devastating effects on Turkish economy, as it did to other national economies. The liberal economic policies put into practice after the foundation of the Republic were turned into etatist practices from 1929 on. Turkey also passed to etatism and started efforts to establish a domestic industry. The government also made some steps to minimize the negative effects of the crisis. The crisis as well as these cautions has directly affected the cities of Turkey, as well as socio-economic relations therein. This thesis goes through the effects of the 1929 crisis with specific reference to largest three cities of Turkey; Ankara, Istanbul and Izmir. The effects of the crisis from economic and social points of view were gone through in the thesis, in which all the cities were shown to have been affected by the crisis. Izmir has been the most affected city comparatively from the crisis, while Ankara was affected less due to its yet emerging industrial capacity. The outcomes of the crisis in all three cities were observed as lowered commodity prices, lowered revenue levels, rising expenses, unemployment and heavy tax burden. Keywords: 1929 economic crisis, Turkish economy, Ankara economy, Istanbul economy, İzmir economy.