Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM YILMAZ
Danışman: BÜLENT BAKAR
Özet:Bu tez, DP iktidarı döneminin ( 14 Mayıs 1950 – 27 Mayıs 1960 ) İstanbul şehir tarihi çalışmasıdır. İstanbul’un tarihi yolculuğunda, söz konusu 10 yıllık dönem, önemli değişimleri içermiştir. Bu değişimler siyaset, ekonomik ve sosyal alanlarda yaşanmıştır. Bu değişim ile birlikte, mekân ve zaman olgusu da farklılaşmıştır. Bu iki temel olgunun etkilediği insan, insan ilişkileri ve toplum yapısı yeni şekiller almıştır. Bu açıdan şehir ve şehirlilik kavramları yeni hususiyetler kazanmıştır. Bütün bu etkileşim ve değişim ile beraber İstanbul, sakinlerinin çoğunluğunun yerli ve şehirli olduğu son dönemini yaşamıştır. İstanbul, şehir hayatının farklılaştığı birinci alan siyaset olmuştur. Yönetim, 14 Mayıs 1950 milletvekili genel seçimleri ile CHP iktidarından, DP iktidarına geçmiştir. Bu değişim sonrasında İstanbul’un siyasetine hükümet ve muhalefet şekil vermiştir. DP iktidarının ülke geneline yaymaya çalıştığı gelişim ve değişim vurgusu, İstanbul şehrini de etkilemiştir. Bu gelişim ve değişim vurgusunun, toplumdaki algısının sonucudur ki şehrin nüfusu iç göçlerle hızlı bir şekilde artmıştır. İstanbul’un barındırmak zorunda kaldığı nüfusunun artması, ekonomideki üretim ve tüketim biçimlerini yeniden tanımlamıştır. Bu tanımlama sürecinde, İstanbulluların geleneksel beslenme kanalları yer yer yetersiz kalmıştır ve bu kanallar zaman zaman da tıkanmıştır. İstanbul’un orantısız nüfus artışı ve kontrolsüz gelişimi ulaşım, sağlık, asayiş, eğitim ve imar konularında yeni ve kronik sorunlar çıkarmıştır. Bu sorunlara çözüm üretmek için hem yerel yönetim hem de merkezi yönetim yoğun mesai harcamıştır. Bu aşamada ilgililere en büyük engeli bütçe oluşturmuştur. Fakir ve yokluk içindeki İstanbul’un, bu süreçsel geçişi sıkıntılı yaşanmıştır. Bütün bu yeni hal içinde, İstanbul bilim, sanat, kültür, turizm, spor ve eğlence alanlarında umut verici gelişmelerin de sahnesi olmuştur. Şehirde üniversite öğrencisi sayısı, tiyatro ve sinema izleyici sayısı, kitap ve okuyucu sayısı, müze ve ziyaretçi sayısı, spor türleri ve seyirci sayısı, eğlence ve eğlencenin çeşitliliği artmıştır. ABSTRACT This time it is the work of İstanbul history of the term of DP goverment ( 14 May 1950 – 27 May 1960 ). This 10 years time in the history of İstanbul, includes important changes. These changes were experianced in politics, ekonomics and social fields. With this change, the matters of time and place differantiated, too. And the human which these two matters affected, human relationships and the structure of society got new features. With all these changes İstanbul lived the best term when most of the residents of İstanbul are local and townee. İstanbul became the first policy that city life differrantated. With the 14 may 1950 general election of the congressmen; DP took over the goverment from CHP. After this change; goverment and the opposing party gave form to İstanbul policy. The implication of the development and changes which DP goverment tries to spread over the country, affected İstanbul, too. With the consequence of this developement and change, the population of the city improved rapidly because of the domestic migration. Improving population; defined the production and consumption in economy once more. In this process; traditional food reservations of the people in İstanbul; sometimes failed to satisfly. The population and unplaned urbanization in İstanbul coused chronical problems about transportation, health, security, education and reconstructions. To find a solution to these problems; both local and central administration worked hard. In this process the biggest obstacle has been budget. It has been a hard process for the poor İstanbul. In all this new situation; İstanbul has been also the place of promising improvements such as; science, culture, art, tourism, sport and fun fields. The number of universty students, the teatre and cinema watchers, the readers, the visitors to the museums, the watchers of the sports and the variety of the sports and fun has increased.