Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZEYNEP CANDAŞ
Danışman: Osman Serhat İrez
Özet:Bu araştırmada, ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarında bilimsel okuryazarlık temaları açısından incelenerek, bu temaların ders kitaplarında hangi oranda yer tuttuğunu belirlemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada içerik analizi metodu kullanılmıştır. Araştırma örneklemi 2018-2019 eğitim-öğretim yılında resmi okullarda kullanılan ders kitapları ile sınırlıdır. Chiappetta, Sethna ve Fillman’ın (1991; 1993; 2004) geliştirdiği bilimsel okuryazarlık temaları kullanılarak ders kitapları ayrı ayrı analiz edilmiş üniteler ve sınıflar bazında temaların bulunma oranları karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda fen bilimleri ders kitaplarının sınıflar bazında bilimsel okuryazarlık temalarını bulundurma yüzdeleri kıyaslandığında Bilgi birikimi olarak bilim teması tüm sınıf düzeylerinde ve ünitelerde %67,85 oranıyla en fazla yer tutan tema olduğu görülmüştür. Ders kitaplarında bilimsel okuryazarlığın diğer alt temalarına bakıldığında Araştırma- sorgulama teması %24,35, Bilim-Teknoloji-Toplam teması % 4,96 ve Bilimin Doğası teması %2,84 oranında yer verildiği görülmektedir. Elde edilen veriler, kitaplarda bazı temaların daha fazla yer tutarken bazılarının yetersiz kaldığını göstermektedir. Çalışmada elde edilen veriler ışığında, ders kitaplarında bilimsel okuryazarlık temalarına yeterince yer verilmemesinin olası sonuçları tartışılmış, kitap seçme komisyonları, araştırmacılar ve yazarlara çeşitli öneriler sunulmuştur. -------------------- The aim of this study was to find out if Turkish 5th, 6th, 7th and 8th grade science textbooks provide a balance of scientific literacy themes. The study adopted a qualitative approach and content analysis was chosen as the research design. For the purpose of the study, science textbooks there were being used by science teachers and students in public schools in the academic year 2018-2019 were examined. The textbooks were analyzed using the framework developed by Chiappetta, Sethna and Fillman (1991; 1993; 2004). The results revealed that the science textbooks at all grades provided an unbalanced distribution of scientific literacy themes. It was found that the textbooks devoted most of their content (67,85 %) to the theme Science as a Body of Knowledge. The other three scientific literacy themes shared the remaining text; Science as a way of Investigating occupied 24,35% of all books, Science as a way of Thinking occupied 2,84 % and, interaction of Science, Technology and Society occupied 4,96 %. Furthermore, some units in the textbooks devoted practically no text to interaction of Science, Technology and Society and Science as a way of Thinking. The implications of these findings for promoting scientific literacy in society are discussed and, various suggestions for textbook writers, policy makers and researchers were presented.