Sınıf öğretmenlerinin öğretme ve öğrenme anlayışları ile bilişsel esnekliklerinin kaynaştırmaya ilişkin öz - yeterlik algılarını yordama düzeyinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERDEM SEVİM

Danışman: HALİL EKŞİ

Özet:

Bu araştırmada kaynaştırma sınıfı öğretmenlerinin öğretme ve öğrenme anlayışları ile bilişsel esnekliklerinin, kaynaştırma eğitimine ilişkin öz yeterlik algılarını ne derece yordadığı incelenmiştir. Yordayıcı korelasyon araştırma türüne uygun olarak düzenlenen araştırmanın örneklemini İstanbul ili Kadıköy, Maltepe ve Üsküdar ilçelerinde devlet ilkokullarında görev yapmakta olan 301 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Hollende (2011) tarafından geliştirilip Bilgiç ve Meral (2012) tarafından Türkçe’ye uyarlananan Kaynaştırmada Öğretmen Yeterliği Ölçeği, Dennis ve Wal (2010) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlanması, güvenirlik ve geçerlik çalışmaları Gülüm ve Dağ (2012) tarafından yapılan Bilişsel Esneklik Envanteri, Chan ve Elliot (2004) tarafında geliştirilen ve Aypay (2011) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Öğretme ve Öğrenme Anlayışları ölçeği ile Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada; betimsel analizler, Kruskal Wallis-H testi, bağımsız grup t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Çarpım Moment Korelasyon analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler bilgisayarda “SPSS for Windows 15.0” programında çözümlenmiş, manidarlıklar minimum p<,05 düzeyinde sınanmış, diğer manidarlık düzeyleri ayrıca belirtilmiş ve bulgular araştırmanın amaçlarına uygun olarak tablolar halinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda; kaynaştırma eğitimine ilişkin öz yeterlik algıları ile bilişsel esneklik arasında pozitif ve orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin bulunduğu, öz yeterliğin yapılandırmacı anlayış ile düşük düzeyde anlamlı ve pozitif yönde ilişkili olduğu, bilişsel esneklik ile geleneksel anlayış arasında negatif yönde, yapılandırmacı anlayış ile ise pozitif yönde istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişkinin bulunduğu görülmektedir. Yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda bilişsel esneklik ile yapılandırmacı anlayış değişkenlerinin birlikte kaynaştırmada öğretmen yeterliğinin toplam varyansının yaklaşık %17’sini açıkladığı görülmektedir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t-testi sonuçları incelendiğinde sadece bilişsel esneklik değişkeninin öğretmen yeterliğini anlamlı seviyede yordadığı (β = .37, p<.001), diğer taraftan, yapılandırmacı anlayış alt boyutunun ise yordayıcı etkisinin anlamlı olmadığı (β = .08, p>.05) görülmüştür. AnahtarKelimeler: Kaynaştırma Eğitimi, Öz yeterlik, Öğretme ve Öğrenme Anlayışları, Bilişsel Esneklik. ABSTRACT In this study, it is analysed that to what extent inclusive class teachers’ teaching and learning conceptions and cognitive flexibilities predict their self-efficacy perceptions of inclusive education. The sample of study which is designed according to correlational research, consist of 301 class teachers working in state schools from district of Istanbul; Kadıköy, Maltepe and Usküdar. As data collection tools, Efficacy for Inclusion Scale which is developed by Hollande (2011) and adapted into Turkish by Bilgiç and Meral (2012), Cognitive Flexibility Inventory which is developed by Dennis and Wal (2010) and adapted into Turkish, by Gülüm and Dağ (2012), Teaching and Learning Conceptions Questionnaire developed by Chan and Elliot (2004) and adapted into Turkish by Aypay (2011) and Personal Information Form were used in the study. In the study, descriptive analyses, Kruskal Wallis-H Test, Independent Sample T Test, One Way ANOVA, Pearson moment correlation coefficient and multiple linear regression analyse are used. Acquired data were analyzed in computer with ‘’SPSS for Windows 15.0” program, significancies were examined at minimum level of p<05. In addition, other significancy levels and findings are presented in tables in accordance with the aims of the study. As a result, it is found that there is positive and medium level significant corelation between cognitive flexibility and self-efficacy perceptions relating to inclusive education. Moreover self-efficacy has low-level significance and positively related with constructivist conception; cognitive flexibility has negative relation with traditional conception, however it has positive and statistically significant relation with constructivist conception. Finally as a result of multiple regression analyse, it has been found out that variables of cognitive flexibility along with contructivist conception explain the 17% of the sum of variance of teachers’ efficacy. When the results of T-Test related to significance of regression factors are examined, the variable of cognitive flexibility has only predicted teacher efficacy at significant level (β = .37, p<.001). On the other hand, it has been confirmed that constructivist conception as a sub-dimension do not predict teacher efficacy at a significant level (β = .08, p>.05). Key Words: Inclusive Education, Self-efficacy, Teaching and Learning Conceptions, Cognitive Flexibility