Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALPER IŞIK
Danışman: Bihterin Dinçkol
Özet:Çalışmada, Türkiye Cumhuriyetinde hakim olan yurttaşlık anlayışının gayrimüslim azınlık mensubu yurttaşlara etkisi ve bu anlayışın kanunlara ve kanun uygulamalarına nasıl yansıdığı inceleme konusu yapılacaktır. Türkiye Cumhuriyeti’nde gayrimüslim yurttaşları statüsü Osmanlı Devleti’nden beri tartışılagelen bir husustur. Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerinde yurttaşlık müslüman olan olmayan ekseninde bir karşılık bulmuştur. İmparatorluğun gerileme dönemine girmesiyle birlikte kapitülasyonlarla mücadele etmeye başlanması gayrimüslimlerin de ayrımcılığa uğramadan tanımlandığı bir yurttaşlık anlayışını doğurmuştur. Osmanlı Devleti’nin sona ermesi ve ardında bir ulus-devlet olarak teşkilatlanan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması ise hukuki anlamda her yurttaşın eşit bir statüye kavuşmasını sağlamıştır. Ancak Türkiye Cumhuriyeti ulus-devletinin kurulmasını sağlayan Lozan Barış Antlaşmasında gayrimüslimlere tanınan azınlık statüsü günümüze kadar tartışılan bir konu olmuştur. Çalışmada yurttaş kavramının genel bir çerçevesi çizilecek ve yurttaşlığın ulus-devlete evrilen dünyada yerinin ne olduğu tartışılacaktır. Yurttaş kavramından hareketle, azınlık kavramının tarihsel seyri ele alınacak ve günümüzde eriştiği hukuki anlamın bir tahlili yapılacaktır. Kavramlar ve hukuki mahiyetleri bu şekilde açıklandıktan sonra ikinci bölümde Osmanlı Devleti ve onun rol modeli İslam hukukuna ait bir kavram olan zimmet sözleşmesinden başlanarak yurttaşlığın Osmanlı Devleti’nden günümüze kadar olan dönüşümü ele alınacaktır ve son olarak Türkiye Cumhuriyeti’nde ulus-devletin ve yurttaşlık algısının özel olarak gayrimüslimleri ilgilendiren yönü inceleme konusu yapılacaktır. ABSTRACT In this paper, the effect of the understanding of citizenship dominating in the Republic of Turkey on non-Muslim minority citizens and its reflection on laws and implementations are examined. The status of non-Muslim citizens in the Republic of Turkey has been discussed since the Ottoman Empire. Citizenship was understood under the concept of being a Muslim or non-Muslim in the first period of the Ottoman Empire. With the period of regression and struggling with capitulations generated the comprehension of citizenship which does not discriminate non-Muslims. The collapse of the Ottoman Empire and the foundation of the Republic of Turkey which has organized as a nation state provided every citizens with an equal status in legal meaning. However, the minority status recognized in Lausanne Peace Treaty providing the foundation of the Republic of Turkey as a nation state has been always discussed till today. The paper draws a frame for the notion of citizenship generally and what the citizenship’s ground is in the world evolving a nation state is explained. From the notion of citizenship, the historical process of the concept of minority and its today’s legal meaning are analysed. After the explanation of notions and their legal essence, the notion of citizenship’s transformation from the Ottoman Empire till today is explained by starting with the concept of dhimmet agreement which belongs to the Ottoman Empire and its role model which is Sharia Law. Finally the perception of citizenship, a nation state in the Republic of Turkey and specifically its effect on non-Muslim citizens are addressed in this paper.