Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekstil Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2002
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatma Muştu
Danışman: Erhan Öner
Özet:Ultraviyole radyasyonun insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkisi gün geçtikçe önem kazanan bir konudur ve UV ışınlardan koruyucu özelliğe sahip kumaşların üretimine olan talep gün geçtikçe artmaktadır. Bu çalışmada, %100 pamuklu, %50 PES / %50 pamuk karışımı, %97.5 viskon / %2.5 lycra karışımı, %55 PES / %45 viskon karışımı ve %100 PES kumaşlar, UV radyasyonu absorplama özelliğine sahip farklı kimyasal yapıdaki maddeler (Rayosan C, Tinofast CEL, Cibafast P ve Fadex ECS) ile farklı miktarlarda muamele edilmiş olup, kumaşlara kazandırılmak istenilen "UV koruyucu özellik", işlem görmüş kumaşların ölçülen transmitans değerlerinden hesaplanan UPF değerleri gözönüne alınarak karşılaştırılmıştır. UPF değerlerinin hesaplanması, AS/NZS 4399:1996 standardı esas alınarak yapılmıştır. Uygulanan UV absorplayıcı maddelerin her biri, kumaşlara farklı UVR Koruma Kategorilerinde "iyi koruyuculuk" ile "mükemmel koruyuculuk" kategorilerinde koruyucu özellik kazandırmasına rağmen, en az etki %55 PES / %45 viskon karışımı kumaşa kazandırılabilmiştir. Ayrıca, elyaf ağırlığı üzerinden %4 miktarındaki Tinofast CEL ve bir diğer uygulamada Rayosan C maddeleri, %100 pamuklu kumaşın farklı renk şiddetlerinde (%0.25-%4) bir reaktif boyarmadde ile boyanması sırasında ve benzer şekilde sırasıyla Cibafast P ve Fadex ECS maddeleri dispers boyama prosesi sırasında %100 PES kumaşa uygulanmış olup, UV absorplayıcı maddelerin boyama prosesi sırasında uygulanmaları durumunda kumaşa kazandırılacak UV koruyucu etki incelenmiştir. UV absorplayıcı özellikteki maddelerin %100 pamuklu ve %100 PES kumaşların beyazlık dereceleri üzerinde bir değişim yapıp yapmadığı da incelenmiş ve artan kimyasal madde miktarına karşılık CIE Beyazlık İndeksi değerlerinde ihmal edilebilir seviyede bir azalma olduğu gözlenmiştir. The adverse effect of uv radiation on human health is very much concerned and the demand for the garments having UV protection property is very much increased recently. In this work, 100% cotton, 97.5% viscose / 2.5% lycra, 50% PES / 50% cotton, 55% PES / 45% viscose and 100% PES fabrics were treated with different amounts of various UV absorbers, namely Rayosan C, Tinofast CEL, Cibafast P and Fadex ECS. The UV protection property of the fabrics, which is given by the treatments with UV absorbers, is expressed by the UPF (Ultraviolet Protection Factor) values of the fabrics. The UPF values were calculated in accordance with the AS/NZS 4399:1996 standard, by the use of the transmittance values of the fabrics from 290 nm to 400 nm wavelength range. The UV absorbers have imparted a different UV protection effect to each fabric, varying from "good" to "excellent" UVR protection categories. However less effect was obtained from the applicatons with 55% PES / 45% viscose fabrics. On the other hand, 4% (o.w.f) Tinofast CEL and also in another application Rayosan C were applied to 100% cotton simultaneously during the reactive dyeing processes and similarly, Cibafast P and Fadex CBS were applied recpectively to 100% PES fabric during the dyeing processes with a dispers dye. Thus, the effect of the UV absorbers as they are applied during the dyeing stage were evaluated. The effect of the UV absorbers on the whiteness degrees of 100% cotton and 100% PES was also studied and the negligible changes in the CIE Whitness Index values of the treated fabrics were observed.