Kamu iktisadi teşebbüslerinin özelleştirilmesinin işsizlik üzerindeki etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Acar Asil

Danışman: AYŞE GÜNER

Özet:

() İşsizlik özellikle 1980’lerden sonra dünya çapında bir probleme dönüşmüştür. Bu dönemde uygulanan arz yanlısı ekonomi politikaları ise özelleştirmeyi önermişlerdir. Ancak özelleştirme uygulamalarının önemli oranda işsizlik yarattığı iddia edilmiştir. Çalışmamızın 1. bölümünde kamu iktisadi teşebbüslerinin tanımı ve özellikleri ile dünyada ve Türkiye’deki oluşumlarına değinilmiştir. Ayrıca özelleştirmenin tanımı ve ortaya çıkışına değinilmiş, özelleştirmenin amaçları, yararları ve zararları incelenmiştir. 2. bölümümüzde ise KİT’lerin ve özelleştirilmelerinin ekonomiye etkileri özellikle de istihdam konusunda incelenmiştir. Ülkemizdeki işsizliğin gelişimi de, özelleştirme süreciyle ilişkisini anlamak için 3. bölümde incelenmiştir. Ayrıca yine bu bölümde dünyada işgücü piyasası, işsizliğin boyutu üzerine genel bir değerlendirme yapılmış, dünyadaki genel eğilim Türkiye ile karşılaştırılmıştır. Bunun dışında Türkiye’deki istihdam politikaları, oluşabilecek işsizliği önlemek açısından incelenmiştir. Son olarak Türkiye’de özelleştirilen ve bu kapsamdaki işletmelerin istihdam durumları gösterilmiştir. Ayrıntılı olarak incelenen 29 şirkette görüldüğü gibi, özelleştirme merkezli işten çıkarmalar önemli oranda işsizlik yaratabilir. Bu işten çıkarmaların bir kısmı gizli işsizliğin ve aşırı istihdamın ortadan kaldırılmasına yöneliktir. Ancak bu genel bir işsizlik yaratmasa da süren özelleştirmeler düşünüldüğünde uzun vadede işsizliği arttırabilir. Burada önemli olan, işsizliğin ekonomik dengeleri nasıl etkileyeceği ve ne kadar kişinin bundan etkileneceğidir. ABSTRACT Especially after 1980’s, unemployment has become a world wide problem. Supply side economics have been tested in this time and these politics offered privatization. But it is claimed privatization operations can cause more unemployment. At the first chapter of our thesis we have defined descriptions, features and development of establishments at public sector for Turkey and all around the world. Then we have described privatization and it’s development, purposes, benefits and detrimental sides. At the second chapter we have investigated how the public sector and the privatization effect economy especially in employment. Altough at the third chapter we have defined unemployment to understand can we combine reasons and results. However at this part we have investigated labor market and made an evaluation about dimensions of unemployment for all around the world and especially Turkey to compare tendencies. Besides this to prevent possible unemployment, we have disscussed employment politics and precautions in Turkey. Finally we have emphasized employment results of the establishments which are privatized or in this extension. According to the 29 establishments we have examined, we can thesis privatization oriented layoffs can cause more unemployment. Some of these are about eliminating hidden unemployment and overemployment. Maybe these will not cause a general unemployment, but we can predict going on operations can create a problem. The important point here, how the unemployment will effect economic balances and how many people will be effected.