Kur değişimlerinin dış ticaret üzerine etkisi: Bir demir çelik sektörü örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAKAN YÜZER

Danışman: Mehmet Şişman

Özet:

Demir çelik sektörü gerek ilişkisi olduğu diğer sektörler,gerek ülke ekonomilerine yarattığı katma değer açısından,kilit sanayi kollarından bir tanesi konumundadır.Demir çeliksiz kalkınma ve sanayileşme söz konusu olamamaktadır.Bir ülkenin dengeli ve istikrarlı sanayi ve ekonomiye sahip olabilmesi demir çelik sanayinin gücü ile doğru orantılıdır.Ekonomik kalkınma açısından çok önemli olan demir çelik üretim ve tüketim hacimleri sanayileşmenin temel göstergeleri arasında yer almaktadır. Türkiye 2008 yılı itibariyle nervürlü inşaat demiri ihracatında dünya lideriyken yassı çelik ürünlerde yılda yaklaşık 6-7 milyon tonluk ithalat gerçekleştirmektedir.Yassı ürün ve uzun ürün üretim-tüketim dengesizliği giderildiğinde,Türk demir çelik sektörünün daha fazla katma değer yaratan bir sektör haline gelmesi beklenmektedir.Yapılan yatırımların ve çalışmaların önümüzdeki yıllarda yassı ürün üretim tüketim farkının kapanmasına yardımcı olacağı tahmin edilmektedir. Bu çalışmada dünyada ve Türkiye’de demir çelik sektörü incelenerek;kur değişimleri ile Türk demir çelik sektörü dış ticareti değişimi arasındaki ilişkinin regresyon analiziyle incelenmesi amaçlanmıştır. 2007 yılı Şubat ayından 2009 yılı Nisan ayına kadar olan verilerin kullanıldığı bu çalışmada yapılan regresyon analizleriyle kur değişimlerinin sırasıyla ithal hurda,nervürlü inşaat demiri iç piyasa ve ihracat fiyatları üzerinde etkisi olduğu saptanmıştır.İstatistiksel olarak değerlendirildiğinde,bulunan ilişki katsayıları düşük ilişki olarak yorumlanabilir. Yine aynı analizler sonucunda kur değişimlerinin hurda ithalat talebi ve nervürlü inşaat demiri ihracat talebi üzerinde etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Kur değişimleri ile hurda ithalat talebi ve nervürlü inşaat demiri talebi arasındaki ilişki katsayılarının istatistiksel olarak anlamsız çıkması da talebin döviz kurundan ziyade küresel faktörler ve makroekonomik dengeler tarafından etkilendiği şeklinde yorumlanabilir. ABSTRACT Iron and steel sector is one of the key industrial sectors in both manners of interrelated sectors and value adding to economies. Industrialization of one country is directly related to the strength of its iron and steel sector.Production and consumption volumes of the iron and steel sector are considered as key parameters of the industry and these volumes are very important for the economy as well. By the end of 2008 Turkey is the leader rebar exporter in the world but at the same time,Turkey is importing about 6-7 million tons of flat products yearly.With the help of new investments at the flat steel sector,difference between long steel and flat steel production will be reduced. The aim of this study is examining Turkish Iron and Steel Sector and relationship between exchange rate changes and foreign trade of Turkish Iron and Steel Sector by regression analysis. Data from February 2007 to April 2009 is used.By applying regression analyses,relationship between exchange rate changes and price of import scrap and export rebar is determined.This positive relationship can be commented as statistically low. By the way no relationship between exchange rate changes and scrap import demand and rebar export demand is found.This result can be commented as the demand is determined by global factors and macroeconomic values rather than exchange rates.