Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SAİT ZENGİN
Danışman: SABRİ BURAK ARZOVA
Özet:Finansal tablo hileleri son yıllarda işletmelerin ve yatırımcıların en büyük problemlerinden bir tanesi haline gelmiştir. Tez çalışmasında konuyla ilgili genel kavramlara ve açıklamalara yer verilmiş, finansal tablo hileleriyle ilgili teknikler, hile göstergeleri ve dünyadaki dikkat çekici örnekler incelenerek literatür araştırması yapılmıştır. Amerikan Diplomalı Hile Araştırmacıları Kuruluşu (ACFE) tarafından yayınlanan 2016 Global Hile Raporu'na göre, finansal tablo hileleri nedeniyle dünyada oluşan ortalama kayıp 3,7 trilyon dolardan fazladır. Rakamlar finansal tablo hilelerinin ekonomik boyutunu açık bir şekilde ortaya koymaktadır ve bu durum hilelerin önlenmesinin ve ortaya çıkarılmasının ne kadar kritik olduğunu göstermektedir. Tezde hile üçgeni ve hileleri gerçekleştiren kişilerin karakteristik özellikleri açıklanmıştır. İşletmelerde yapılan finansal tablo hileleri, işletmenin gerçek durumunu olduğundan farklı göstermek, yolsuzlukları gizlemek ve vergi kaçırmak gibi nedenlerle muhasebedeki işlem, kayıt ve belgelerin tahrif edilmesi, bilgilerin gizlenmesi, yanlış veya yanıltıcı beyanlarda bulunulması şeklinde yapılmaktadır. Buradaki amaç karar alıcıların yanıltılması ve işletmenin finansal durumunun olduğundan farklı gösterilmeye çalışılmasıdır. Finansal tablo hilesine karışan yöneticilerin motivasyonu ise dolaylı yoldan elde edecekleri kişisel kazançlarıdır. KOBİ TFRS standardında 7 adet bölüm üzerinde çalışılmış ilgili bölümlere göre muhasebe kayıtlarının nasıl yapıldığı ele alınmıştır. KOBİ TFRS standardında yapılabilecek finansal tablo hileleri örnek uygulamalar ile açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, firmalardaki hilelerin belirtisi olan kırmızı bayraklar ortaya konulmuş, hileleri önleme ve tespit etme yöntemleri ve hile inceleme süreçleri açıklamıştır. Son olarak, işletmelerde hilelerin önlenmesi ve tespiti için Dünya’da ve ülkemizde yapılmış olan yasal düzenlemelerin ve çalışmaların neler olduğu açıklanmıştır. ABSTRACT In recent years, financial statement fraud has become one of the major problems for companies and investors. In the thesis study, general concepts and explanations about the topic has been figured out and literature review has been conducted by examining; certain financial statement fraud techniques, the indicators of fraud and striking examples in the World. According to 2016 Global Fraud Study, published by American Association of Certified Fraud Examiners (ACFE), total global average loss as a result of financial statement fraud is more than 3,7 trillion USD. The numbers illustrated above obviously expose the economic dimension of financial statement fraud and this situation shows how preventing and detecting financial information fraud plays a critical role. In the thesis, fraud triangle and the characteristics of those who commit fraud has been defined. Financial statement fraud in companies are performed by altering the transactions, records and documents, hiding information and giving material misstatements in order to display the status of the company different than its actual status, to hide corruptions and to avoid taxes. The intention here is to mislead decision makers and to show the financial position of the company different than the actual situation. The motivation of the managers involved in the financial statement is the personal earnings they will gain indirectly. 7 sections of the IFRS for SMEs standard has been studied and accounting records according to the relevant sections has been covered. Financial statement fraud that can be made in the KOBI TFRS standard has been tried to be explained with sample cases. By the dissertation, red flags are revealed as a symptom of fraud within companies were introduced and fraud preventing and fraud detection methods and the process of conducting a corporate fraud investigation were explained. Lastly, legal regulations and studies done in the world and in our country in order to prevent and detect frauds in the companies has been explained.