Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NEVRA TÜTÜNCÜ
Danışman: Ahmet Yılmaz
Özet:Bu araştırmada Sanayi Devrimi’yle birlikte; teknolojik gelişmeler, kentleşme, modern hayat şartları, değişen üretim şekli gibi nedenlere bağlı olarak artan enerji talebinin karşılanmasında, 19. yüzyıldan itibaren ticari bir meta haline gelen petrolün, günümüze dek süren etkin rolünü ortaya koymak ve bunun gerek dünya ekonomisi ve siyaseti, gerekse rezerv sahipliğinden yoksun ülkelerden biri olarak Türkiye ekonomisi ve dış politikası üzerindeki etkileri ele almak amaçlanmıştır. Bu amaçla ilk olarak dünya enerji karması içinde petrolün geçmişten bugüne özellikle hava- kara ve deniz taşımacılığındaki yakıt temini itibarıyla sahip olduğu alternatifsiz konum ele alındıktan sonra; keşfinden I. ve II. Dünya Savaşı’ndaki paylaşım mücadelesine ve sonrasında Soğuk Savaş süreci ve ardından günümüze dek süren Ortadoğu’daki çok kutuplu / aktörlü yapıya ve Latin Amerika’daki ABD hegemonyasını kırmaya yönelik gelişmelerin Venezuela tarihindeki yansımalarına yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde aynı bakış açısıyla bu kez enerji arzının sağlanmasında büyük ölçüde dışa bağımlı durumdaki Türkiye’nin enerji karmasında petrolün ağırlığı ve tamamına yakın oranda (%91) ithal edilen ham petrolün tedarikçi ülke bazında dağılımı ele alınarak; bu bağımlılığın önce Türkiye ekonomisi ardından da petrolle birlikte doğal gaz ve kömür ithalatı ile ilk kez hayata geçirilmeye çalışılan nükleer enerji santralinin tesisinde öne çıkan ülkelerle ikili ilişkiler bağlamında Türk dış politikasına yansımaları incelenmiştir. -------------------- In this research, it is aimed to reveal the effective role of oil, which has become a commercial commodity since the 19th century, to meet the increasing energy demand due to technological developments, urbanization, modern living conditions, changing production mode together with the Industrial Revolution and to address the effect of this on world economy and politic as well as the economy and foreign policy of Turkey which is a country that lacks oil reserve. For this purpose, firstly, after emphasizing the incomparable position of oil in the world energy mix from past to present, especially in terms of fuel supply in air-land and maritime transport; the struggle for sharing from the discovery to the First and Second World War, the Cold War period and the multipolar/multi-actor structure in the Middle East and reflections of the developments aimed at breaking the US hegemony in Latin America in the history of Venezuela are included. In the last part of the study, with the same perspective, by discussing the weight of oil in the energy mix of Turkey that largely dependent on external supply of energy and distribution of crude oil, that almost all (91%) imported, by supplier country; firstly reflections of this dependency on Turkey’s economy, then the effects on Turkish foreign policy in the context of bilateral relations with prominent countries with oil, natural gas and coal import and establishment of the newly nuclear power plant, are examined.