Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZLEM KORKMAZ
Danışman: LEVENT DENİZ
Özet:Bu araştırma, müzik öğretmenlerinin motivasyon kaynaklarının, okullarında var olan duruma göre belirlenmesi ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul İli Anadolu Yakasındaki özel ve devlet ilköğretim ve ortaöğretim okulları oluşturmuştur. Küme örnekleme yoluyla ilçeler tespit edilmiş ve her ilçede kaç özel, kaç devlet ilköğretim ve ortaöğretim okulu olduğu saptandıktan sonra her grubun % 15'i alınarak 65 (10 özel, 55 devlet) ilköğretim okulu ve 29 (11 özel, 29 devlet) ortaöğretim okulu olmak üzere genel toplamda 94 okul belirlenmiştir. Bu okullarda görev yapan 100 müzik öğretmenine ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak "Kişisel Bilgi Formu", "Motivasyon Kaynakları Anketi", ve "Maslach Tükenmişlik Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans ve yüzde dağılımları, aritmetik ortalamalar, standart sapmalar alınmış, uygun olan yerlerde "t" testi, varyans analizi ve scheffe testi uygulanmıştır. Araştırma verilerinin değerlendirilmesi sonucunda elde edilen bulgular şu şekilde lenebilir: 1) Müzik öğretmenlerinin motivasyon kaynaklarından sınıf mevcutları, ders saatleri, derslik, kaynak-araç-gereç ve ders kitapları yetersiz kalmaktadır. Öğretmenlerin pek çoğu görev yaptıkları okulun bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik düzeyinin, dersin niteliğini etkilediğini belirtmektedir. Öğretmenlerin müzik alanındaki gelişmeleri takip edememeleri de motivasyonu düşüren etmenler arasındadır. 2) Müzik öğretmenleri kendilerini en olumsuz etkileyen motivasyon kaynakları olarak, sınıf mevcutlarının fazlalığını, ders yapılan ortamın elverişsizliğini ve haftalık ders saati yüklerinin fazlalığını göstermişlerdir. 3) Müzik öğretmenlerinin (EE)-Duygusal Tükenme ve (PA)- Kişisel Başarı alt ölçeğinden aldıkları puanların ortalamaları, farklı branşlardan öğretmenlerle yapılan araştırmaların sonuçlarına göre daha yüksek oranda bulunmuştur. 4) Müzik öğretmenlerinin Maslach Tükenmişlik Ölçeğinden aldıkları puanlar, çeşitli değişkenler açısından farklılık göstermiştir. Bu farklılığın bulunduğu alt ölçekler şunlardır: Müzik öğretmenlerinin (EE)- Duygusal Tükenme, (DP)- Duyarsızlaşma ve (PA)- Kişisel Başarı alt ölçeklerinden aldıkları puanlar, okul türüne ve görev yaptıkları okulun bulunduğu sosyo-ekonomik çevreye göre farklılaşmaktadır. Müzik öğretmenlerinin tükenmişlik puanlarının cinsiyetlerine göre farklılaştığı tek alt ölçek (DP)-Duyarsızlaşma alt ölçeğidir. Kadın müzik öğretmenlerinin erkek müzik öğretmenlerine göre daha çok duyarsızlaşma yaşadıkları bulunmuştur. Araştırmanın sonucunda, buradaki bulguların ışığında müzik öğretmenlerinin motivasyon seviyelerinin arttırılması ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin azaltılması açısından bazı önlemlerin alınmasını içeren yorum ve önerilerde bulunulmuştur. ABSTRACT This survey has been conducted so as to determine motivation sources of music teachers depending on the current situation at their schools, and to find out the level of professional burnout. The plot of the survey consists of private and state-run primary schools and junior high schools located on the Asian side of Istanbul. Districts have been determined by means of sampling sets. It has also been determined how many private and how many state-run primary and junior high schools there are in these districts. Following this, by sampling 15% of each group, a total of 94 schools, 65 (10 private, 55 state-run) of which are primary schools, and 29 (11 private and 29 state-run) of which are junior high schools have been determined. In addition, 100 music teachers working in these schools have been reached. "Personal Information Form", "Opinion Poll for Motivation Sources" and "Maslach Burnout Inventory" have been used in order to collect data for the survey. While analyzing the data, frequency and percentage distribution, arithmetic average, and standard deviation have been used, and when suitable, "t" test, variance analysis and scheffe test have been applied. The findings after the data have been assessed can be summarized as the following: 1) Motivation sources such as number of students in a class, classroom, number of teaching hours, material and course books are inadequate. A great many of the teachers in the survey have stated that the socio-economic level of the neighborhood surrounding the school affect the quality of the courses. In addition, that teachers cannot follow the developments in the music sector is another problem. 2) Music teachers in the survey have shown the overcrowded classes, inappropriate atmosphere in the classroom and excessive number of teaching hours as the most negatively-affecting factors. 3) Music teachers had higher (EE)-Emotional Exhaustion (PA)- Personal Accomplishment scores compared to the result of diffrent researches. 4)Significant differences were found between (EE)- Emotional Exhaustion, (DP)- Depersonalization, (PA)- Personal Accomplishment scores and school type(private, public) and sodo-economic level of school districts. The only significant differences found between (DP)-Depersonalization scores is gender. Femal teachers were found to be higher depersonalization scores compared to male teachers. Some suggestions have been made in order to increase the motivation level of music teaches and decrease their professional burnout levels.