Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği (İngilizce) Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: GÜLSAY VARLIK ÇELEBİ
Danışman: Bahar Sennaroğlu
Özet:OKASYON SEÇİMİNDE ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME Karar analizi ve karar verme, yönetim bilimlerinin çok önemli bir parçası olup, belki de insanlık tarihi kadar eskidir. Bireysel hayatımızda bizler de bir araba, ev veya devremülk almak gibi fiyat, ebat, güvenlik, rahatlık gibi unsurlar açısından karar vericiler için çok önemli olan kararlar alırız. Fakat iş dünyası bağlamında, karar problemleri, karar sonucunu etkileyen çok daha fazla nitelik içermekte ve çok daha komplike olmaktadır. Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) mühendislik, iş, sanayi, bilim ve devlet yönetimi alanlarında kullanılan karar teknikleri açısından oldukça geniş kullanıma sahip bilimsel bir çalışma alanıdır. ÇKKV çok fazla ve genellikle çelişen kriterlerin ve alternatiflerin olduğu problemlerin üstesinden gelmek için karar vericileri destekleyen bir disiplindir.. Kuruluş yeri seçim kararı, kurulduktan sonra tekrar yer değişimi oldukça zor ve maliyetli olduğundan işletmeler için çok önemli bir karardır. Lokasyon kararları, çok fazla ilk yatırım maliyeti gerektirmelerinden ve oldukça uzun bir süre aynı coğrafik alanda ve belirli koşullarda çalışmak zorunda kalınacağından, mantıklı ve bilimsel bir şekilde verilmesi gereken kararlardır. Kuruluş yeri kararlarında karar kriterleri, sektörün yapısına, faaliyet konusunu ilgilendiren faktörlere göre değişmekte olup, seçim sonucunu etkileyebilecek ekonomik, teknik, çevresel ve ticari faktörlerin tamamının gözönünde bulundurulması gerekir. Bu tezde, bir askeri havaalanı için kuruluş yeri seçimi problem ele alınmış ve ÇKKV teknikleri ile çözülmüştür. Askeri havaalanı kuruluş yeri için kriterler ve bu kriterlerin önem dereceleri için kriterler Analitik Hiyerarşi Prosesi metodu ile belirlenmiştir. Kriterlerin önem derecelerinin belirlenmesinden sonra, en uygun lokasyonun tespiti için alternatiflerin değerlendirilmesi ÇKKV metotlarından TOPSIS, VIKOR ve ELECTRE I ile yapılmış ve son olarak uygulama sonuçları karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Haziran, 2014 Gülsay VARLIK ÇELEBİ ABSTRACT MULTI-CRITERIA DECISION MAKING FOR LOCATION SELECTION Decision making and analysis is an important part of management sciences and it is perhaps as old as history of mankind. In personal context, we take some decisions such buying a car, a vacation rental or a house that these decisions are important for decision maker in terms of price, size, safety, comfort, etc. But in business context, the decision problems are more complicated and usually consist many attributes affect on decision result. Multi-criteria decision-making (MCDM) is a scientific work area that has a widely usage at decision methodologies in the engineering, business, industry, science and government worlds. MCDM is a discipline supporting decision makers to overcome the problems in the presence of multiple, usually conflicting, criteria and alternatives. Location selection decision is a so critical decision for institution that it’s so difficult and costly to replace the plant after the installation. Location decisions should be given in a sensitive and scientific way because of requirement of too much initial investment costs and having to be forced to work under certain conditions and on the same geographical area quite a long time. The decision attributes for location problem vary according to nature of the sector, factors concerning the subject of activity a and it should be considered the whole criteria that might be affecting the selection result as economic, technical, environmental and commercial factors. In this thesis, facility location selection problem is handled and solved using MCDM methods for a military airport. The criteria for military airport location and the importance of these criteria are determined by Analytic Hierarchy Process (AHP) method. After the determining the weights of criteria, the evaluation of the alternatives for choosing the appropriate location are made by MCDM methods such as TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution), VIKOR (VlseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje) and ELECTRE I (ELimination Et Choice Translating REality )methods and finally the implementation results are analyzed by comparing. June, 2014 Gülsay VARLIK ÇELEBİ