Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞE GİZEM UZUN
Danışman: Levent Deniz
Özet:
1. yüzyılda, bilim ve teknoloji odaklı yaşanan dönüşüm sonucunda bilgiye dayalı ve teknolojiyle bütünleşmiş modern bir çağın kapıları aralanmıştır. Bu dönemde gerçekleşen ilerlemeler, toplumların ve bireylerin yaşam tarzlarını, iletişimini ve iş dünyasını kökten değiştirmiş ve bireylerden talep edilen yetenek ve beceriler farklı bir hâl almıştır. Bireylerin, bu çağın taleplerine uyum sağlamak adına edinmeleri gereken yetenekler, 21. yüzyıl becerileri olarak tanımlanmaktadır. Bu değişimler, eğitim sistemlerine büyük sorumluluklar yüklemiştir. Bu doğrultuda, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), 2017-2018 yıllarında 51 alanda öğretim programlarında değişiklik yapmış, bu değişiklikte 21. yüzyıl becerilerini ve öğrencilerde bulunması gereken yeterlikleri de dikkate alarak bir çerçeve oluşturmuştur. Öğretim programlarında 21. yüzyıl becerilerine yer verilmesi ile temel öğretim materyali olan ders kitapları da önemli bir duruma gelmiştir. Bu nedenlerden dolayı çalışmada, ortaöğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitaplarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmada nitel bir araştırma yöntemi olan doküman analizi kullanılmıştır. Araştırmaya konu olan materyaller, MEB tarafından 2022-2023 eğitim öğretim yılında okullarda okutulması onaylanan iki adet 12. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitabıdır. Ders kitaplarındaki veriler, 21. yüzyıl Öğrenme Ortaklığı (Partnership for 21st Century Learning [P21]) tarafından hazırlanmış "21. yüzyıl Öğrenme Çerçevesi" ve ilgili alanyazın dikkate alınarak araştırmacı tarafından oluşturulan "21. yüzyıl Becerileri Kontrol Listesi" ile toplanmıştır. Toplanan bu veriler, betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre iki kitap toplamında 171'i etkinlik, 208'i soru ve 27'si metin başlığı olmak üzere toplamda 406 öge incelenmiştir. Etkinliklerden 103, sorulardan 109 ve metinlerden 9'unun bir ya da birden fazla 21. yüzyıl becerileri ile ilişkilendirmesi yapılabilmiştir. Genel dağılım beceriler açısından ele alındığında ilişkilendirme sonuçları şu şekildedir: "öğrenme ve yenilikçilik" ana başlığı altındaki eleştirel düşünme ve problem çözme becerisi ile ilişkilendirilen toplam öge sayısı 182, iletişim ve iş birliği becerisi ile ilişkilendirilen toplam öge sayısı 85, yaratıcılık ve yenilikçilik becerisi ile ilişkilendirilen toplam öge sayısı 31; "bilgi, medya ve teknoloji" ana başlığı altındaki bilgi okuryazarlığı becerisi ile ilişkilendirilen toplam öge sayısı 75, medya okuryazarlığı becerisi ile ilişkilendirilen toplam öge sayısı 14 ve "yaşam ve kariyer" ana başlığı altındaki sosyal ve kültürlerarası becerisi ile ilişkilendirilen toplam öge sayısı 3'tür. Geriye kalan üretkenlik ve hesap verebilirlik, girişimcilik ve öz yönetim, liderlik ve sorumluluk ile esneklik ve uyum sağlama becerileri ile herhangi bir ilişkilendirme yapılamamıştır. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlardan hareketle, ortaöğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitapları, 21. yüzyıl becerilerini karşılama konusunda yeterli ve dengeli bulunmamıştır. Kitapların özellikle hiç yer verilmeyen beceriler konusunda geliştirilmesi ve beceriler açısından daha dengeli bir dağılımın sağlanması önerilmektedir. Anahtar kelimeler: 21. yüzyıl becerileri, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, ders kitapları