Yüksek şiddetli kürek egzersizleri arasında solunan yüksek yoğunluklu oksijenin kas içi oksijen tüketimine etkisinin işlevsel yakın kızılötesi spektroskopi kullanılarak incelemesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERDAR ORKUN PELVAN

Danışman: HASAN BİROL ÇOTUK

Özet:

Yüksek Şiddetli Kürek Egzersizleri Arasında Solunan Yüksek Yoğunluklu Oksijenin Kas İçi Oksijen Tüketimine Etkisinin İşlevsel Yakın Kızılötesi Spektroskopi Kullanılarak İncelemesi Kürek sporu yarışma ve antrenman sırasında karmaşık bir enerji döngüsüne sahip en zor orta mesafe dayanıklılık sporlarından biridir. Dinlenme sırasında metabolizmanın toparlanma düzeyi ikinci bir yüklenmede ortaya konacak performansı etkileyen en önemli faktördür. Bu nedenle çalımamızda “ Yüksek şiddetli kürek egzersizleri arasında solunan yüksek yoğunluklu oksijenin kas içi oksijen tüketimine etkisinin işlevsel yakın kızılötesi spektroskop kullanılarak incelenmesi” amaçlanmıştır. Araştırmaya yas ortalamaları 21,25 ± 4,20 yıl, boy uzunluğu 185 ± 6,27 cm, vücut ağırlığı 80,76 ± 5,74 kg, beden kitle indeksi 23,59 ± 1,30 kg/m2 olan milli takım seviyesinde 8 erkek kürekçi gönüllü olarak katıldı. Gönüllüler iki farklı günde, iki adet altı dakikalık submaksimal yüklenme arasında %21 ve %80 oksijen içeren gaz karışımları solunarak yatar pozisyonda 30 dakika dinlenme içeren egzersiz protokolüne tabi tutuldular. Bu protokoller sırasında gönüllülerin kas dokusu oksijen seviyeleri işlevsel yakın kızıötesi spektroskop yardımı ile sürekli olarak ölçüldü. Ayrıca yüklenmeler sırasında gönüllülerin, ürettiği güç, pik VO2, Pik VCO2, gaz değişim zamanları, egzersiz öncesi - sonu laktat miktarları ve kalp atım sayıları ölçüldü. Dinlenme sırasında üc dakikada bir periyodik laktat, kalp atım hızı değerleri ölçüldü. Yüksek yoğunluklu kürek egzersizleri arasında yapılan yüksek oksijenli dinlenmeler sonucunda dokuya giden oksijen miktarının her iki oksijen seviyesinde de anlamlı şekilde değişmediği ve egzersizler arasında yüksek oksijen solumanın egzersiz sırasında kullanılan oksijen miktarını etkilemediği görülürken egzersizler sırasında ortaya çıkan karbondioksit miktarları arasında anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Dinlenme sırasında solunan yüksek oksijenin ikinci egzersizden önce kan laktat seviyesinde ve dakika kalp atım sayısında anlamlı bir düşüşe sebep olduğu anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: İşlevsel Yakın Kızılötesi Spektroskop, Yüksek Oksijen, Oksijenlenme,Toparlanma ABSTRACT Investigation of The Effect of İnhalation of Hyperoxic Gas Between High Intensity Rowing Exercises on The Muscle Tissue Oxygen Consumption Level Using Functional Near İnfrared Spectroscopy Rowing sport, which has highly complex energy cycle during exercise and training, is one of the most difficult endurance sports. Recovery level during resting between repetitive exercises is the biggest factor determining performance in the following exercises. Because of this, this thesis aimed at "Investigation of the effect of inhalation of hyperoxic gas between high intensity rowing exercises on the muscle tissue oxygen consumption level using functional near infrared spectroscopy". There were 8 male voluntary participants who were elite rowers at the national level with age 21,25 ± 4,20 years, height 185 ± 6,27 cm, weight 80,76 ± 5,74 kg and body mass index (BMI) 23,59 ± 1,30 kg/m2. They were subjected to two repetitive 6-minutes submaximal exercise separated by 30 minutes of rest in which they inhaled gas having either 20% or 80% fraction of O2. During the protocols, muscle tissue oxygen levels of the participants were monitored continuously with functional near infrared spectroscopy. In addition, produced power, peak VO2, peak VCO2, gas exchange times, pre-exercise and post exercise lactate concentrations and heart rates of the participants were measured during the exercises. In the resting period, lactate levels and heart rates were measured every three minutes. It was found that oxygen levels did not differ significantly between the hyperoxic and normal gas inhaled between high intensity rowing exercises and that inhaling hyperoxic gas between exercises did not effect consumed O2 amount during the exercise whereas exhaled CO2 levels produced during the exercise had significant differences between the hyperoxic and normal gas. It was also observed that inhalation of hyperoxic gas during the resting period caused significant decrease in blood lactate level and heart rate measured before the second exercise. Key Words: Functional Near Infrared Spectorscopy, Hyperoxia, Oxygenation, Recovery.