Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2001
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mustafa Nursoy
Danışman: MUHİTTİN ŞİMŞEK
Özet:Toplam Kalite Yönetimi (TKY) ilkelerinin yaygın olarak kullanılması ile birlikte, uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi, performansın değerlendirilmesi (veya özdeğerlendirme) konularının önemi daha açık bir şekilde ortaya çıkmıştır. Çünkü bir organizasyon kendi kendini değerlendiremediği sürece, ne kadar başarılı olduğunu anlayamaz. Kendi kendini değerlendirme (özdeğerlendirme) ise, yapılan çalışmaların ve elde edilen sonuçların bir iş mükemmelliği modeli ile karşılaştırılmasıyla mümkündür. Bu çalışmada TKY ilkelerini uygulayan işletmelerde, uygulama sırasında karşılaşılan zorlukları tespit etmek, işletmelerin performans değerlendirme konusuna yaklaşımlarını belirlemek ve çözüm önerileri geliştirmek amacıyla uygulamalı bir araştırma yapılmıştır. Bu çerçevede, önce TKY kavramı kısaca tanıtılmış ve bu konudaki literatür gözden geçirilmiştir. Daha sonra performans değerlendirme sistemi ele alınmış ve TKY'nin bu konudaki yaklaşımları ile uluslar arası alanda yaygın olarak kullanılan özdeğerlendirme modelleri tanıtılmıştır. Anket çalışmasından elde edilen bulgulara göre, ülkemizdeki TKY firmalarının performanslarına etki eden uygulama pratikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılan tespitler sonucu uygulamalar ile sonuçlar arasındaki bağlar ve başarısız olan firmalarda başarısızlığın nedenleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ulusal veya uluslar arası alanlarda yaygın olarak kullanılan özdeğerlendirme modellerinin kullanım zorlukları ve daha çok ödüle yönelik olmalarından dolayı, özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİler) için kolaylıkla kullanılabileceğini umduğumuz bir model geliştirilmiştir. Modelin kullanımı sadece sorulara verilecek cevapların değerlendirilmesi şeklinde olduğundan, herhangi bir uzmana ihtiyaç bırakmamaktadır. Elde edilen sonuçlar ve bu sonuçların ışığındaki öneriler ortaya konularak, bu konudaki çalışmaların yeterli olmadığı ve yapılacak daha çok işlerin olduğu belirtilmiştir. ABSTRACT With application of Total Quality Management (TQM) principles more widely, the importance of the subjects of evaluation of the results and performance assessment (self-assessment) has aroused more clearly. Because, as long as an organisation cannot evaluate herself, the success of the organisation cannot be understood. Self-assessment is only possible with comparing the works in an organisation with a business excellence model. In this study, an applied research was carried out to determine the problems faced by TQM firms during the application and to understand their approach to performance evaluation. It was also aimed to produce some solutions to the problems. In this frame, a brief introduction to TQM was outlined and the literature on this subject reviewed firstly. Then, performance evaluation systems and TQM approach to this subject were examined, and widely used international self-assessment models were introduced. The results obtained from the questionnaire were used to determine the effects of application practices to business performances. The correlation between the practices and the results was clarified and the reasons of failure, if any, were discussed. Because of complexity of widely used national and international self assessment models and their being aimed to an award, a new model that we hoped to be used especially by small and medium sized enterprises (SMEs) was designed. Since the usage of the model is as simple as giving answers to some questions, no expert is necessary to be hired. The study ended with conclusions and some proposals saying that the studies on this subject were not satisfactory and there were a lot to do.