Okul yöneticilerinin yönetsel davranışları ile öğretmen yetkinliği arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEKİ UYSAL

Danışman: Yusuf Alpaydın

Özet:

Bu araştırma, Okul Yöneticilerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Yönetsel Davranışları ile Öğretmenlerin Yetkinlikleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 2017-2018 öğretim yılında İstanbul İli Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı devlet ve özel okullarda görev yapmakta olan 149 bin 294 öğretmenler oluşturmuştur. Evrenin tamamına ulaşmak mümkün olmadığından dolayı kolayda örnekleme metodu ile örneklem alınmıştır. Online olarak dağıtılan anket formlarından 623 öğretmenin geri dönüşü ile çalışma yapılmıştır. Araştırma kapsamında üç bölümden oluşan veri toplama aracı kullanılmıştır. Birinci bölümde kişisel bilgilere yönelik bilgi formu, ikinci bölümde Özdemir tarafından geliştirilen 51 madde ve 6 boyuttan oluşan “Okul Yöneticilerinin Yönetsel Davranış Ölçeği (OYYDÖ)” ve üçüncü bölümde Gibson ve Dembo tarafından geliştirilen ve Özkahraman tarafından Türkçe'ye uyarlanan 23 madde ve 4 boyuttan oluşan “Öğretmen Yetkinlik Ölçeği (ÖYÖ)” kullanılmıştır. Ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında sonuçlar kabul edilebilir düzeylerde çıkmıştır. Her iki ölçeğe ilişkin algılar ortalama ve standart sapma biçiminde sunulmuş ve çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmama durumu t-testi ve tek yönlü ANOVA ile çözümlenmiştir. Ayrıca, okul yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan yönetsel davranışları ile öğretmenlerin yetkinlikleri arasındaki birlikte değişimin incelenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma için oluşturulan online anket formları örneklemdeki öğretmenlere ulaşmak için okul yöneticilerine veya öğretmenlerin kendilerine ulaştırılmıştır. Google form üzerinden doldurulmuş anket formları online ortamda teslim alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular üç alt bölümde toplanabilir: Okul yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan yönetsel davranışları ölçeğinden elde edilen bulgular: (1) Öğretmenler okul yöneticilerinin yönetsel davranışlarını yüksek olarak değerlendirmişlerdir (ortalaması 3,59). (2) Okul yöneticilerinin yönetsel davranışları ölçeğinin alt boyutlarından düzenli ve güvenli bir çevre oluşturma (4,14), öğretimi destekleme (4,01), akademik gelişimi izleme (3,84), okulu tanıma ve amaca odaklanma (3,92) ve sınıf içi uygulamalara dahil olma (3,57) yüksek çıkarken, akademik çalışmalara değer verme alt boyutu (2,03) düşük olarak bulunmuştur. Öğretmen Yetkinlik Ölçeğinden elde edilen bulgular: (1) Öğretmenler, Öğretmen Yetkinlik Ölçeğine göre yetkinliklerini yüksek olarak değerlendirmişlerdir (ortalaması 3.93). (2) Öğretmen yetkinlik ölçeğinin alt boyutlarından öğrenciyi tanıma (4,40) ve öğretim stratejileri (4,36) çok yüksek, öğretmen öz yetkinliği (4,05) yüksek, çevresel etmenler (2,88) ise orta olarak tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan yönetsel davranışları ile öğretmen yetkinlik ölçeği arasındaki korelasyonla ilgili elde edilen bulgular: (1) Okul yöneticilerinin yönetsel davranışları ölçeğinden (OYYDÖ) alınan puanlarla öğretmen yetkinlik ölçeğinden (ÖYÖ) alınan puanlar arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. (2) Öğretmen yetkinlik ölçeğinden (ÖYÖ) alınan puanlarla okul yöneticilerinin yönetsel davranışları ölçeği (OYYDÖ) alt boyutlarından akademik çalışmalara değer verme ve sınıf içi uygulamalara dahil olma alt boyutları arasında zayıf düzeyde pozitif bir ilişkiye rastlanmışken diğer alt boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. (3) Okul yöneticilerinin yönetsel davranışları ölçeğinden (OYYDÖ) alınan puanlarla öğretmen yetkinlik ölçeği (ÖYÖ) alt boyutlarından öğretim stratejileri ve öğretmen öz yetkinliği arasında zayıf düzeyde pozitif bir ilişki bulunurken, çevresel etkenler alt boyutu arasında zayıf düzeyde negatif bir ilişki tespit edilmiştir. (4) ÖYÖ öğretim stratejileri alt boyutu ile OYYDÖ okulu tanıma ve amaca odaklanma, düzenli ve güvenli bir çevre oluşturma, öğretimi destekleme, sınıf içi uygulamalara dahil olma ve akademik gelişimi izleme alt boyutları arasında zayıf düzeyde pozitif bir ilişkiye rastlanmışken OYYDÖ akademik çalışmalara değer verme boyutunda anlamlı bir ilişki görülmemiştir. -------------------- This research was carried out to reveal relationship between administrative behaviors of school administrators perceived by teachers and competencies of teachers. The research is a descriptive study in the relational screening model. The population of the research consisted of 149 thousand teachers who were working in state and private schools affiliated to Istanbul Education Directorate in the 2017-2018 academic year. Since it is not possible to reach the whole population, research was made by taking a sample that method of easily sampled method. The study is made by the feedback of 623 teachers’ via the questionnaires which were surveyed online Within the scope of the research the data collection tool which consists of three parts is used. The first part is the personal information form, the second part is the administrative behavior scale of the school administrators (OYYDÖ) that has 51 items and 6 dimensions were developed by Özdemir and the third part is “Teacher Competency Scale (SCL)” consisting of 23 items and 4 dimensions developed by Gibson and Dembo and adapted to Turkish language by Ozkahraman. In the validity and reliability studies of the scales, the results were acceptable. Perceptions of both scales were presented as mean and standard deviation and differentiated according to various variables were analyzed by t-test and one-way ANOVA. In addition, Pearson Moments Multiplication Correlation Coefficient technique was used to examine the change in school administrators 'administrative behaviors perceived by teachers as well as teachers' competencies. The online questionnaire forms for the research were delivered to the school administrators or teachers in order to reach the teachers in the sample. The questionnaire forms filled out of the Google form were delivered online. The findings of the research can be divided into three sub-sections: The findings obtained from the scale of the administrative behaviors of the school administrators as perceived by the teachers: (1) Teachers evaluated the administrative behaviors of the school administrators as high level (average 3.59 per 5). (2) Creating a regular and safe environment from the sub-dimensions of the school administrators' administrative behaviors scale (4,14), supporting the teaching (4,01), monitoring the academic development (3,84), identifying the school and focusing on the purpose (3,92) and while being involved in classroom practices (3,57) was found high level, the value of academic studies valuation subscale (2,03) was found to be low level. (3) Findings from the Teacher Competency Scale: (1) Teachers evaluated their competencies as high level according to Teacher Competency Scale (average 3.93). (2) Recognition of student (4,40) and instructional strategies (4,36) from the sub-dimensions of teacher competence scale were found to be very high level, teacher self-efficacy (4,05) was high level and environmental factors (2,88) were medium level. Findings related to the correlation between school administrators' administrative behaviors perceived by teachers and teacher competency scale: (1) There was a positive correlation between the scores of the school administrators' administrative behaviors scale and the scores obtained from the teacher competency scale (SCL). (2) While there was a weak positive relationship between the scores of the school administrators' administrative behaviors scale and the sub-dimensions of participation in the classroom practices, there was no significant relationship between the scores of the teacher competency scale (SCL) and the other sub-dimensions. (3) While a weak positive correlation was found between the scores of the school administrators' administrative behaviors scale (SCAM) and the sub-dimensions of teacher competency scale (SCL) between instructional strategies and teacher self-efficacy, a weak negative relationship was found between the environmental factors sub-dimension. (4) While a weakly positive relationship was found between the sub-dimension of the SES teaching strategies and the sub-dimensions of OCDS school recognition and focusing on the objective, creating a regular and safe environment, supporting teaching, inclusion in classroom practices and monitoring academic development, no significant relationship was observed in the dimension of appraising academic studies of OYYDÖ.