Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Analitik Kimya Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CANAN ERSOY
Danışman: Gülbin Erdoğan
Özet:
Amaç: Ülkemizde sıklıkla Bonzai/Jamaika olarak, yurtdışında ise K2/Spice olarak adlandırılan psikoaktif maddeler sentetik kannabinoidlerdir. Esrarın yan etkilerini azaltarak tedavi edici etkisini geliştirmek üzere sentezlenen sentetik kannabinoidler, son yıllarda genç nüfus arasında esrara alternatif olarak kullanılmakta, ciddi yan etkilere hatta ölümlere neden olmaktadırlar. Endokannabinoid reseptörlerden olan tetrahidrokannabinol(THC)'e benzer etki gösteren farklı kimyasal yapıdaki bu maddelerden 2011 yılında yasa kapsamına alınan JWH-210 ve ana metaboliti JWH-210-N-5-karboksi pentil asidin bitkisel karışımlarda ve biyolojik sıvılarda analizleri adli toksikoloji açısından büyük önem taşımaktadır. Fakat bu maddelerin farmakolojisi, toksik etkileri ve tayiniyle ilgili çalışmalar sınırlı olduğundan seçici, hassas, hızlı ve güvenilir bir analitik yöntem geliştirilerek validasyonunun yapılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada JWH-210 ve JWH-210 N-5-karboksi pentil'in katı-faz ekstraksiyonu ve Turbo İyon Sprey (ESI) iyonlaştırma tekniği kullanılarak Likit Kromatografi Tandem Kütle Spektrometresi (LC/MS/MS) ile kanda tayinleri yapılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Tüm analitler için doğrusal aralık 0.50–2.00 ng.mL-1 olarak bulunmuştur. Kanda, JWH-210 için LOD 0.18 ng.mL-1, LOQ 0.33 ng.mL-1, ortalama geri kazanım %86; JWH-210 N-5-karboksi pentil için LOD 0.19 ng mL-1, LOQ 0.35 ng mL-1, ortalama geri kazanım %95 olarak; tekrarlanabilirlik ise gün içi ve günler arası JWH-210 için % 4.5- 4.0, JWH-210-N-5-karboksi pentil için %5.3-5.2 aralığında bulundu. Sonuçlara göre, kanda belirsizlik değerleri oldukça düşük, doğrusal aralığı geniş, geri kazanım değerleri yüksek, analiz süresi oldukça kısa olan bu yöntemin; gerek tarama çalışmalarında JWH-210 ve JWH-210-N-5-karboksi pentil'in tam kanda düşük değerlerinin tespiti ve izlenmesi açısından gerekse postmortem örneklerdeki analizlerinde oldukça faydalı olabileceğini düşündürmüştür.