Beyin kanseri tedavisinin fonksiyonel değerlendirilmesi ölçeğinin Türk toplumunda geçerlik ve güvenirlik çalışması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞENAY KARADAĞ ARLI

Danışman: AYSEL GÜRKAN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, Beyin Kanseri Tedavisinin Fonksiyonel Değerlendirilmesi (BKTFD) ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmektir. Bu araştırma metodolojik ve tanımlayıcı bir çalışmadır. Araştırma evrenini; Marmara Üniversitesi Nörolojik Bilimler Enstitüsü Beyin Cerrahi Servisi’nde, 18 Şubat 2012–30 Ocak 2013 tarihleri arasında primer ve sekonder beyin tümörü tanısı ile tedavi gören 500 hasta oluşturdu. Veriler; “Hasta Tanıtım Formu”, “Karnofsky Performans Skalası (KPS)”, ve “BKTFD ölçeği” ile yüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı. BKTFD ölçeği beş alt boyut ve 50 maddeden oluşmaktadır. Öncelikle ölçeğin dil geçerliğinde çeviri-geri çeviri yapıldı. İçerik geçerliğinde alınan uzman görüşlerinin uyumlu olduğu saptandı (Kapsam Geçerlik İndeksi-KGİ, %96). BKTFD ölçeğinin Cronbach Alpha’sı .93, sınıf içi korelasyon katsayıları .93 ile .99 arasındadır. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) sonucunda uyum indeksleri ki-kare= 5738.52 (p<0.001), Serbestlik Derecesi= 979, SRMR= 0.091, RMSEA= 0.099 (p<0.05), CFI= 0.62, TLI= 0.93, AIC= 5942, CAIC= 6474 ve ECVI= 11.91 olarak bulundu. KPS’ye göre ölçeğin ayırt edici olduğu görüldü (p<0.001). Sonuç olarak, BKTFDTr(Türkiye) ölçeğinin Türk toplumu için geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu belirlendi. Bu sonuçlara dayanarak Türk toplumunda beyin tümörü olan hastaların yaşam kalitesinin BKTFDTr ölçeği kullanılarak değerlendirilmesi önerilmektedir. Anahtar Sözcükler: Beyin Tümörleri, Geçerlik, Güvenirlik, Ölçekler, Yaşam Kalitesi. SUMMARY The Study Validity and Reliability of Functional Assessment of Cancer Therapy-Brain Questionnaire for Turkish Society The purpose of the study is to evaluate the validity and reliability of the Functional Assessment of Cancer Therapy-Brain (FACT-Br) Questionnaire Turkish form. This is a methodological and descriptive study. The research was carried out on 500 patients who were treated because of primary and secondary brain tumors in Marmara University Institute of Neurological Sciences Brain Surgery Service between 18 February 2012 and 30 January 2013. The data were collected by using Patient Introduction Form, Karnofsky Performance Scale and Functional Assessment of Cancer Therapy-Brain (FACT-Br) Questionnaire via face to face interview method. Questionnaire has five sub-scales and 50 items. Firstly, the validity of the questionnaire translation-back translation was made. The content validity was found convenient with the received expert opinions (Content Validity Index-CVI=96%). Cronbach Alpha is .93, Intraclass Correlation Coefficients are between .93 and .99. According to confirmatory factor analysis, fit indices were found χ2= 5738.52 (p<0.001), df= 979, SRMR= 0.091, RMSEA= 0.099 (p<0.05), CFI= 0.62, TLI= 0.93, AIC= 5942, CAIC= 6474 and ECVI= 11.91. According to KPS, questionnaire was found distinguishing (p<0.001). FACT-BrTr(Turkey) is a valid and reliable questionnaire for Turkish society. Based on these results, the patients with brain tumors quality of life should be evaluated by using FACT-BrTr questionnaire at Turkish society. Key Words: Brain Tumors, Quality of Life, Questionnaires, Reliability, Validity.