Atatürk döneminde müze eğitimi : halkevleri örneği (1932 – 1938)


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYÇA BALTACI

Danışman: Malike Bileydi Koç

Özet:

Türkiye Cumhuriyeti ilk kurulduğunda, pek çok alanda devrimler yapılmıştır. Bunların başında eğitim ve sosyokültürel alanlar gelmektedir. Halkın topyekun savaşa katılması ve özgürlüğünü elde etmesi ile başta eğitim olmak üzere birçok alanda eksiklikler görülmüştür. Osmanlı Devleti'nden miras kalan bazı eğitim kurumları ile toplumsal kuruluşların laik Cumhuriyet rejimine göre görevlerini tamamladığı fark edilmiştir. Bu sebeple atılacak olan ilk adım, halkı eğitmektir. Halka verilecek olan eğitim sadece genelin okuryazarlığını arttırmak değil, aynı zamanda halkın kendi tarihini öğrenmesi, kendi kültürünü ve sanatını öğrenmesi, hatta tarım yaptığı toprakları daha iyi tanımaları ve böylece halkın refah seviyesini geliştirmek amaçlanmıştır. Hem halkı tüm bu konularda eğitmek hem yeni yapılan devrimlere halkı da katabilmek adına kurulan Halkevlerinin önemi burada anlaşılmaktadır. Cumhuriyet'in ilk yıllarında sağlam temellere oturmuş bir eğitim düzeni bulunmamaktaydı. Bu sebeple halkın her kesimine ulaşabilecek, halkın nabzını tutarak inkılâplar hakkında bilgiler verip, halktan da alacağı geribildirimi hızlıca iletecek bir kuruma ihtiyaç vardı. Bu ihtiyacı gidermek ve eğitim sisteminin istenen düzeye çıkabilmesi için tanınan zamanda halkın eğitim ve refah seviyesini yükseltmek adına Halkevleri eğitim, kültür ve hatta toplumun birbiriyle kaynaşması için faaliyetlerde bulunmaya başladı. Halkevlerinin faaliyetlerini yürütmesi için bünyelerinde birbirleri ile bağlantılı olarak çalışan 9 ayrı kol bulunmaktaydı. Bu kolların kendi içlerinde yapmakla yükümlü oldukları görevler vardı ve gerektiğinde birbirleri ile işbirliği içindeydiler. Cumhuriyet'in ilk yıllarında yapılan çalışmaların bir kısmı da Türk tarihini öğrenmek ve öğretmekti. Bu amaçla kurulan Türk Tarih Kurumu da Halkevlerinin Müze, Sergi ve Tarih Şubesi ile ortak çalışmalarda bulunmuştur. Halkevlerinin Müze, Sergi ve Tarih Şubesi'nin çalışmaları hem arkeolojik anlamda Türkiye'nin yetersizliğini tamamlamak hem de elde edilen eserlerin korunmasını sağlayarak, halkı Anadolu tarihi konusunda eğitmektir. Bu sebeple kısa sürede açılan Halkevlerinin buldukları eserleri en yakın müzeye naklettirmeleri, tarihi harabe ve ören yerlerine geziler düzenlemeleri, bulunan eserlerin albümlerini oluşturmaları, halka müzecilik ve tarihi eser hakkında konferanslar vermeleri temel hedeflerindendir.