Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatma Zehra Dumlupınar
Danışman: FATMA NALAN TÜRKMEN
Özet:TOPKAPI SARAYI HAREM DAİRESİ 17. YÜZYIL ÇİNİ PANO TASARIMLARI Yaklaşık dört yüz sene Osmanlı Devleti’nin resmî sarayı olarak kullanılan Topkapı Sarayı’nı, abidevî kapılarla birbirinden ayrılan ve asırlık ağaçlarla bezeli geniş bahçeler içindeki farklı mimarî üslup ve fonksiyona sahip yapılar meydana getirir. Topkapı Sarayı’nda Harem Dairesi, padişah ile ailesinin, görevli kadın ve erkek memurlarla birlikte yaşadıkları ve yabancıların giremediği özel alanı ifade eder. Çekirdeği Fatih zamanında atılan, Kanunî ve III. Murad dönemlerinde ilâvelerle genişletilen Harem Dairesi, 1662 ve 1665 tarihlerinde vukû bulan iki büyük yangının ardından, IV. Mehmed zamanında kâgir olarak yeniden yapılmıştır. Bu yenilenme ile birlikte mekânların duvarları 17. yüzyılın kendine mahsus renk ve tasarım özelliklerine sahip İznik çinileriyle kaplanmıştır. Bu çalışmaya, Harem Dairesi’nin 17. yüzyıl çinileri arasında ön plana çıkan çini panolar konu edilmiştir. Teknik ve kompozisyon özellikleri, fotoğrafları ve şema çizimleri ile tek tek incelenen panolar, Eminönü iskele başında yer alan ve aynı dönemde inşâsı tamamlanmış olan Yeni Vâlide Külliyesi çini panoları ile karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler : Türk Çini Sanatı, Topkapı Sarayı. ABSTRACT TOPKAPI PALACE HAREM SECTION’S 17.TH CENTURY TILE PANEL DESIGNS Topkapi Palace, which was the official palace of the Ottoman Empire for about four hundred years, consists of buildings, separated from each other through monumental gates, with various styles and functions, in large gardens adorned with century-old trees. The Harem in Topkapi Palace means the special area where strangers were not allowed and the Sultan and his family lived with female and male officers. The Harem, whose foundation has been laid during Fatih’s reign and expanded with additions during Kanuni and Murad III periods, was rebuilt as a stone-walled structure during Mehmed IV’s reign, following the two conflagrations in 1662 and 1665. In this renovation, walls around the spaces were Iznik-tiled with authentic 17th-century colors and designs. Topic of the current research is about major tile panels among 17th-century tiles within the Harem. The tile panels, which were examined, one by one, for technical and compositional features through photographs and sketches, are compared and contrasted with the tile panels within Yeni Valide Complex, built in the same period, near Eminonu pier. Keywords : Turkish Tile Art