Hastanelerde iş yüküne dayalı personel ihtiyacını belirleme : Kocaeli örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şirin Özkan

Danışman: MERT UYDACI

Özet:

1. Amaç: Sağlık hizmetinin kalitesi, güvenliği ve kurumun başarısı sağlık insan kaynaklarının etkin, verimli kullanılabilmesine ve etkili bir şekilde planlanmasına bağlıdır. Araştırmada hastanelerde sağlık personeli ihtiyacının iş yüküne dayalı olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmada Dünya Sağlık Örgütü’nün geliştirdiği ‘İş Yüküne Dayalı Personel İhtiyacını Belirleme’ yöntemi kullanılmıştır. Toplam 245 sağlık çalışanının görüşüne başvurularak 39 tane farklı sağlık mesleğinin iş yükünü oluşturan faaliyetler tanımlamış ve bu faaliyetlerin süre standartları belirlemiştir. Kocaeli ilde Sağlık Bakanlığına bağlı tüm hastanelerdeki (9 hastane) 39 farklı sağlık meslek grubu için gerekli sağlık çalışanı ihtiyacı hesaplanmış, sağlık çalışanlarının iş yükü oranı belirlenmiş ve iş yüküne göre dağılımının dengeli olup olmadığı incelemiştir. Bulgular: Kocaeli’nde SB hastanelerinde uzman hekimlerin iş yükü oranının 0,60 olduğu yani ihtiyaç duyulan uzman hekim sayısının ancak % 60’nın mevcut olduğu saptanmıştır. Pratisyen hekimlerin iş yükü oranının 0,64; anestezi teknisyenlerinin 0,75; diyetisyenlerin 0,64; eczacıların 0,81; fizyoterapistlerin 0,50; ilk ve acil yardım teknisyenlerinin 0,51; psikologların 0,90; röntgen teknisyenlerinin 0,83; tıbbi sekreterlerin 0,75 ve hemşire, ebe, toplum sağlığı teknisyenlerinin iş yükü oranın 0,73 olduğu tespit edilmiştir. Sağlık çalışanlarının hastanelerde iş yüküne göre dağılımında C hastanesi açısından dengesiz dağılımın olduğu saptanmıştır. En yüksek iş yüküne sahip hemşirelerin 0,49 oranı ile A hastanesi ve 0,53 oranı ile C hastanesi servis hemşirelerinin olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar: Sağlık işgücü yetersizliği ve dengesiz dağılımı, sağlık hizmetlerinin verimlilik ve etkinliğini azaltan sağlıkta eşitsizliklere neden olan bir durumdur. Sağlık insan kaynakları gerçek ihtiyacını tespit etmek, kurum içi, il içi ve ulusal düzeyde dengeli dağılımını sağlamak amacıyla iş yüküne göre insan kaynakları planlaması yapılması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Sağlık çalışanları, sağlık işgücü, sağlıkta insan kaynakları, insan kaynakları planlaması, iş yükü. 2. SUMMARY Objective: Quality and safety of health service and success of health institution depends on effective, efficient use of human resources and to plan human resource efficiently. The purpose of our research is to determine the need of health professionals in hospitals based on workload. Method: “Workload Indicators of Staffing Need-WISN”, developed by the World Health Organization, is used as method. 245 health professionals is interviewed to define workload activities of 39 different health professions and to set standard time for activities. The need in 39 different group of health professions is calculated, workload ratio is determined and balanced distribution of health professionals working in public hospitals (9 hospital) in province of Kocaeli is examined according to workload ratio Result: Specialists working in MoH hospitals in Kocaeli have 0.60 workload ratio. That means the current number of specialists can correspont 60% real need number of specialists. The workload ratio of general practitioners working in emergency services is 0.64; anesthesia technicians 0.75, dietitians 0.64, pharmacists 0.81, physiotherapists 0.50, first aid and emergency technicians 0.51; psychologists 0.90, X-ray technicians 0.83 and medical secretaries 0.75. The workload ratio is determined to be 0.73 of nurses, midwives and community health technicians. There is an unbalanced distribution of health professionalsin hospitals in Kocaeli. Conclusions: Unbalanced distribution and shortages of health personel decreases efficiency and effectiveness of health services and causes inequalities. To identify the real needs and arrange balanced distribution of health workforce, human resource planning should be done according to workload. Keywords: Health care personnel, health workforce, human resources for health, human resource planning, workload.