Belediyelerin görevleri ve gelir kaynakları (Tekirdağ Belediyesi örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nursima Özzade

Danışman: AYŞE GÜNER

Özet:

Türkiye’de belediye sayısının ve belediye sınırları içinde yaşayan nüfusun artması, belediye hizmetlerine olan ihtiyacı da arttırmıştır. Belediyelerin artan bu hizmet taleplerini yerine getirmekte karşılaştıkları en önemli sorun gelir yetersizliğidir. 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 15. maddesi ile belediyelere sağlık, esenlik, bayındırlık, kültür-eğitim, sosyal yardım, ekonomik, tarım ve hayvancılık, ulaştırma ve diğer bazı hizmet konuları ile ilgili mahalli nitelikli ortak birtakım hizmetleri gerçekleştirme görevi verilmiştir. Günümüzde belediyelerin gelir kaynakları 2380 sayılı Kanun gereğince genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden belediyelere verilen paylar, öz gelir kaynakları, merkezi idareden sağlanan yardımlar, borçlanma gelirleri ve diğer gelir kaynakları olarak sınıflandırılabilecek gelirlerden oluşmaktadır. Örnek olay yöntemi ile, Tekirdağ Belediyesi’nin 1986-2000 yıllarına ilişkin mali yapısının incelenmesinde, Tekirdağ Belediyesi’nin gelirlerinin önemli bölümünün, ülke genelinde belediye gelirlerinde olduğu gibi, 2380 sayılı Kanuna göre verilen paylardan sağlanan gelirlerden oluştuğu görülmektedir. Öz gelir kaynaklarının toplam gelir içindeki payı ise oldukça düşüktür. Ayrıca Tekirdağ Belediyesi’nin Merkezi İdareden fazla yardım almadığı ve borçlanma ile gelir sağlama yoluna 1993 yılından itibaren başvurduğu ve borçlanmanın son yıllarda devam ettiği görülmektedir. Belediyelerle ilgili gündeme gelen düzenleme ihtiyacı sonucu çeşitli kuruluşlarca hazırlanan raporlar ve kanun tasarılarının tümünde mahalli nitelikli görevlerin belediyelere bırakılması ve kaynakların arttırılması gerektiği belirtilmektedir. Bunun öz gelirleri arttırma yetkisinin belediyelere verilmesi ve merkezi idarelerin belediyelere daha fazla pay vermesi şeklinde gerçekleştirilmesi önerilmektedir. İçişleri Bakanlığı’nca hazırlanan kanun tasarılarında belediye görevlerine ilişkin düzenlemeler ile, gelirleri arttırıcı düzenlemeler yer almaktadır. Ancak bu güne kadar rapor ve tasarılarda belirtildiği şekilde belediyelerin ne görevlerine, ne de gelir kaynaklarına ilişkin bir düzenleme gerçekleştirilememiştir. SUMMARY The increase in the number of municipalihes and the number of people living in municipalities in Turkey has also increased the need for municipal services. The most essential problem which the municipalihes face as they carry out this increased service demand is the insufficiency of income. With the 15th item of the Municipality law (Law no.1580), municipalities have been charged with the duty of carrying out local common services related with matters of health, welfare, public works, culture-education, social help, economic services, agricalture and stockbreeding, transportation and some other services. Currently, the income source of municipalities may be classified as portions being allocaled from total central budget tax revenues according to Law no. 2380, own income sources, grants provided by the central government, borrowing and other minor incomes sources. When the financial structure of the Tekirdağ municipality between the years 1986-2000 have been examined as a case study, it has been seen that the important part of it’s income is formed from portions allocated according to Law no. 2380, as is common for all other municipalities in Turkey. Own income revenues of the Tekirdağ municipality are rather low in proportion to its total income. İt has also been seen that this municipality has not received much help from the central goverment and it has applied to borrowing starting from 1993 and has continued to borrow since then. In all the reports an local goverment in Turkey prepared by several institutions, it has been stated that all local services should be transferred to municipalities and that it is necessary to increase their income sources. The increaseof income should be accomplished by giving municipalities the authority to be able to increase their own revenue and by allocating more revanue to these administrations from the central government. Similar arrengements concerning municipal services and income have been situated in the drafts of laws prepared by the Ministry of Internal Affairs. But up fill now, neither those stated in the reports, nor those in the draf laws have been able to be put into effect.