Coğrafi bilgi sistemi yatırımlarının analizi ve bir uygulama


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Umut Aziz Güneş

Danışman: ÖMER ÖNALAN

Özet:

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ YATIRIMLARININ ANALİZİ VE BİR UYGULAMA Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS), yaşamımızdaki detaylara ilişkin mekânsal referanslı bilgilerin elde edilmesi, depolanması, güncellenmesi, kullanılması, analizi ve görüntülenmesi için, bilgisayar donanımı, yazılımı, personel ve çeşitli yöntemlerin organize olarak bir arada toplandığı karar destek sistemleridir. Konumsal sorgulama, otomasyon, manipulasyon, model analizi, karar verme analizi, konumsal analiz, görüntüleme ve sayısal veri entegrasyonu fonksiyonlarına sahip olması CBS’yi diğer sistemlerden farklı kılar. Bu fonsiyonların sağlanabilmesi için CBS’nin bileşenleri olan donanım, yazılım, veri, insanlar ve yöntemler bir arada olmalıdırlar. Ayrıca bilgisinin yer aldığı birçok uygulamada kullanılan CBS’nin sağlıklı bir şekilde çalışması temel işlevleri olan veri toplama, veri yönetimi, veri işleme ve veri sunumunun yerine getirilmesine bağlıdır. CBS’de iki tür analizden söz etmek uygundur. Bunlardan birincisi coğrafi sorgulama, coğrafi analiz, sayısal arazi analizi, geometrik analiz, istatistiksel analiz, grid analizi ve ağ analizi gibi içeriğinde bulunması gereken mühendislik tabanlı analizlerdir. İkincisi ise problemin türüne ve çözümüne uygun çok ölçütlü karar verme analizleridir.. CBS tabanlı karar vermede; basit toplamlı ağırlıklandırma, ağırlıklı çarpım, topsis, electre ve analitik hiyerarşi yöntemi (AHY) gibi toplamlı karar kuralları literatürde tanımlanmış ve uygulama alanı bulmuştur. Uygulama safhasında yeni bir alışveriş merkezinin İstanbul Anadolu yakasındaki hangi ilçeye yapılması seçiminin belirlenmesinde CBS ve AHY birlikte ele alınarak araştırmalar yapılmıştır. En uygun yer seçiminin en hassas derecede başarılmasının; karar açısından yaklaşıldığında yer seçimini etkileyecek ölçütlerin belirlenmesine ve ölçütlerin bilimsel kriterlere göre ağırlıklandırılmasına; CBS açısından yaklaşıldığında, doğru ve güncel verilerin problemin çözümüne uygun ölçekte toplanmasına ve kullanılan veri tabanı sisteminin işlev ve fonksiyonlarının yeterliliğine bağlı olduğu görülmüştür. ANALYSIS OF GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEM INVESTMENTS AND ONE APPLICATION SUMMARY Geographic Information System (GIS), is a group of decision making support systems where computer equipment, program, staff and various methods are gathered together in an organized matter to obtain, record, update, use, analyze and visualize information regarding details in our lives in reference to space. GIS; possessing positional inquisition, automation, manipulation model analysis, decision making analyses, positional analysis, visualization and numerical data integration functions; stands out from other systems. In order to provide these functions, equipment, program, data, people and methods; the components that GIS already has; all have to be together. Furthermore, in order for GIS; used in various implementations containing information; to work properly depends on obtaining its fundamental functions which are gathering of data, data management, data processing and data presentation. Two types of analyses can be mentioned in GIS. The first one has series of engineering based analysis it must have contain such as geographic inquisition, geographic analyses, numerical land analyses, geometric analyses, statistical analyses, grid analyses, and web analyses. The second type is series of multiple criteria decision making analyses according to the type and solution of the problem. In GIS based decision making; summated decision rules, such as simple-sum weighting, weighted multiplication, topsis, electre and analytical hierarchy management, (AHM) have been identified in literature and found a field of application. In an implementation phase, in determining the option of district in the Istanbul Asian Side where a new shopping mall should be built, researches have been done by using both GIS and AHY together. It has been observed that successfully choosing of the best suitable location in a most sensitive way regarding decision making depends on determining of the measures that can affect location choice and weighting the measures according to scientific criteria; when approached in the sense of GIS, gathering of correct and updated data in a suitable measure for solution of the problem and sufficiency of the functions of the data base system used.