Üsküdar mahkemesi 750 no’lu şer‘iyye sicili (08 Muharrem-12 şevval 1314/19 Haziran 1896-16 Mart 1897) transkripsiyon ve değerlendirmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Neslihan Uçar Kartoğlu

Danışman: GÜLGÜN UYAR

Özet:

Osmanlı tarihi araştırmaları için şer‘iyye sicilleri vazgeçilmez bir kaynaktır. Çalışma konusu olarak tespit ettiğimiz Üsküdar Mahkemesi 750 numaralı Şer‘iyye Sicili de, 08 Muharrem 1314 (19 Haziran 1896) - 12 Şevvâl 1314 (16 Mart 1897) tarihleri arasındaki dava kayıtlarını içermektedir. Bu çalışmada; öncelikle defterin tamamı titizlikle okunup günümüz harflerine aktarılmış, daha sonra söz konusu dönemde Üsküdar’ın idârî, iktisâdî ve ictimâî yapısı incelenmiştir. Özel olarak ise bu araştırmada şer‘iyye mahkemeleri, Üsküdar Mahkemesi, şer‘iyye sicilleri, 750 numaralı Üsküdar Şer‘iyye Sicili ve Üsküdar tarihine kısaca değinilmiştir. Ayrıca Üsküdar’ın idârî yapısı ve defterde adı geçen Üsküdar ve Üsküdar dışındaki mekanlar kısaca tanıtılmıştır. Mahkeme kayıtlarının tek tek değerlendirilmesi sonucunda elde edilen veriler ışığında Üsküdar’ın o günkü sosyal hayatı, kadın, gayrimüslimler ve aile hayatı üzerinde durulmuştur. Üsküdar’da ekonomik hayat, iktisadî hayatla ilgili defterde geçen bazı kavramlar, esnaf ve sanatkarlar, farklı meslek mensupları, defterde geçen para birimi ve ölçüler bu tezin ilgilendiği diğer konular arasında yer almıştır. Anahtar Kelimeler: Şer‘iyye Sicili, Üsküdar, Üsküdar’ın İdarî Yapısı, Üsküdar’da Ekonomik Hayat, Üsküdar’da Sosyal Hayat. ABSTRACT Sheriyyah Sicils are essential sources for Ottoman historical researches. 750th Üsküdar Court Sheriyyah Sicil which we studied here includes the case recordings between the dates 8th of Muharram 1314 (the 19th of June 1896)- 12th of Shawwal 1314 (16th of March 1897). In this study; firstly, the Sicil was read and written in daily letters and then administrative, financial, social structures of Üsküdar were examined. Moreover; in this study, Sheriyyah Courts, Üsküdar Court, Sheriyyah Sicils, 750th Üsküdar Sheriyyah Sicil and history of Üsküdar was mentioned. Besides, administrative structure of Üsküdar and Üsküdar mentioned in the Sicil and places around Üsküdar were introduced briefly. After a detailed examine of the case recordings; social life in Üsküdar in those days, women, non-muslims and family life were referred. Some concepts about economic life in Üsküdar, tradesmen and artisans, different occupation groups, currency and metric units are also among the subjects that this study includes. Key Words: Sheriyyah Sicil, Üsküdar, Administrative structure of Üsküdar, Economic life in Üsküdar, Social life in Üsküdar