506 sayılı sosyal sigortalar kanununa göre yaşlılık sigortası


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ruhi Koyuncu

Danışman: NURŞEN CANİKLİOĞLU

Özet:

506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda genel olarak işçiler yaşlılık tehlikesine karşı koruma altına alınmıştır. Diğer sigorta kollarına nazaran yaşlılık sigortası ülkemizde sosyal sigorta kollarının en önemlisi ve en kapsamlısıdır. Yaşlılık sigortasının amacı, yaşlılık tehlikesi ile karşılaşmış kişilerin bu tehlikenin zararlarından kurtarılması ve hayatlarının geri kalan kısmını sefalete düşmeden ve dinlenerek geçirmelerini sağlamaktır. 4447 Sayılı Kanunla yaşlılık sigortasından yararlanma şartlarında yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bunlardan en önemlisi yaş kaydı aranmaksızın yani sigortalılık süresini dolduran sigortalıların emekli olmalarına ilişkin hükümlerin ortadan kaldırılmasıdır. Bununla birlikte kadınların 58, erkeklerin 60 yaşını doldurmaları ve 7.000 gün prim ödemeleri halinde emekli olmaları hükme bağlanmıştır. Kadınların emeklilik yaşının 58 olarak öngörülmesi, Türk toplumunda kadının aile içindeki yeri ve ilerleyen yaşlarda fizyolojik olarak erkeklere nazaran daha çok yıpranmanın görülmesi nedenleriyle yüksek olarak tespit edilen bu yaş yerine bütün dünya genelinde kabul gören 55 yaşı kabul edilmeliydi. Ayrıca ortalama yaşam süresi dikkate alındığında bu yaşların Türkiye şartlarına uygun olduğu da açıktır. Uluslararası standartlarda 5400 olan prim ödeme gün sayısının 7000 güne çıkartılmasının hiçbir haklı gerekçesi bulunmamaktadır. 4447 Sayılı Kanun' un kolay emeklilik seçeneklerine ilişkin sigortalılara yükümlülük getirecek bir düzenleme öngörmemesi bu kanunun olumlu tarafıdır. Yaşlılık sigortasından sağlanan en önemli yardım yaşlılık aylığıdır. Bu sigortadan sağlanan diğer yardımların hiçbirisi yaşlılık aylığının yerini alamaz. 4447 Sayılı Kanunun yaşlılık aylığının hesaplanmasında sigortalıları enflasyona karşı mağdur durumda bırakmayacak şekilde iki kriter (TÜFE ve GSYİH) kabul ederek şimdiye kadar gösterge tablosundan kaynaklanan ve eşitsizliğe yol açan olumsuz uygulamanın giderilmesi amaçlanmıştır. Aylıkların tüm çalışılan dönemdeki primlerin günün koşullarına uyarlanarak tespit edilmesi diğer bir yeniliktir. Çalışılan son 7 yıl esası yerine bu düzenlemenin getirilmesi hem düşük miktarda prim ödeyip son 7 yılda primlerini artırarak yüksek oranda aylık almaya engel olmuş, hemde çalışılan tüm sürenin nazara alınması ile sigortalının tüm çalışması emekliliğinde dikkate alınmıştır. Bununla birlikte hala sosyal sigortacılık ilkesi ile bağdaşmayan düzenlemeler yer alması sistemin en çok eleştirilen tarafıdır. Daha önce sadece zorunlu sigortalılar için Sosyal Güvenlik Destek Primi ( SGDP) ödeyerek çalışma imkanı varken, 4447 Sayılı Kanun aynı imkanı serbest avukatlar ve Noterler için de getirmiştir. Bunun yanında 4447 sayılı kanundaki sigortalıların emeklilikte sefalete düşmelerine engel olacak başkaca düzenlemeler getirilememiştir. Hala emekli aylıkları sigortalıları tekrar çalışma hayatına dönmeye zorlar mahiyette olup o oranda da azdır. Buna karşılık prim oranları ise alınan aylığa göre yüksektir. Yaşlılık aylığına hak kazanamayan sigortalılara toptan ödeme yapılması, sigortalıların sağlık yardımından yararlanmaları, sosyal yardım zammı almaları ve vergi iadesine ilişkin hükümlerden istifade etmelerine ilişkin kanunlarımızla yer alan düzenlemeler bu sigortanın sigortalılara sağladığı diğer yardımlardır. 4447 Sayılı Kanun kıdem tazminatı bakımından sigortalılar lehine olarak emekli aylığına hak kazanılmasa dahi yaş şartı dışında diğer şartları gerçekleştiren sigortalıların kıdem tazminatına hak kazanmasını öngörmüştür. Bazı olumsuz düzenlemelere rağmen 4447 sayılı kanun Sosyal Güvenlik Hukukumuzda önemli düzenlemeler öngördüğünden doktrinde reform yasası olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizde 50 yılı aşkın geçmişi olan sosyal sigortalar bakımından hala yaşlıların en önemli güvencesi yaşlılık sigortasıdır. 4447 sayılı kanun, norm birliği bakımından önemli bir adım olmakla birlikte hala tüm sigortalıları aynı seviyede ve eşit haklara haiz tutan bir düzenleme yapılabilmiş değildir. Bunun yanında sigortalıların tek bir idare tarafından yönetilmesi bu güne kadar hayal olmaktan öteye gidememiştir. Sigortacılık ilkelerine uygun, tüm sigortalılara uygun haklar tanıyan yeni düzenlemeler yapılarak sosyal adaletin sağlanması, bunun sonucu yaşlıların çalışma hayatından çekildikten sonraki dönemlerinin mutlu dönem olması hala en büyük hedef olarak devam etmektedir. Yaşlılarımıza ne kadar iyi bir hayat tarzı hazırlayabilirsek gençlerimizin geleceğe o denli güvenle bakmasını sağlayabiliriz. Çünkü ömrü vefa eden herkes elbet yaşlanacaktır. Önce ferdi olarak,sonra milletçe yaşlılarımıza en iyi hayat hazırlamak bizlere düşen en büyük görevdir. SUMMARY In general the workers are taken under protection against the risk o old age at the Social Insurrance Law of number 506. Compared with the other kinds of insurrance. Old age insurrance in our country is the most important and the largest of all kinds of social inssurance. The purpose is to avoid the enderly people, who have confronted some social risks which may be encountered in advance and also provide a series of facilities for the rest of their lives withhout being subject to proverty or misery. With the law of number 4447 some new reforms are made in the use of the conditions of old age insurance. The most important one of these is the lack of age limitation that is the removement of conmard of being retired of insuret who fulfil their insurance period. And also the retirement will be on the fulfilment of the women at the age of 58 and the men at the age of 60 and the fulfilment of 7000 days of premium payment. The women's retirement age of 58 showld be lowered down to 55 as it is all over the world. That's because of the women's place in Turkish society and falimy-situation and physical charac teristics of women's when compared to the men. More over it's clear that these ages (58-60) aren't suitable for Turkey conditions when the avarage life span is taken into consideration. There is no right reason in raising premium pay to 7000 days while it's 5400 days on international standarts. The psitive side of number 4447 Law is that there's no obligatory in easy retirement alternative. The most impartant help that is required from old age insurance is old age wage. The other help that is get from this insurance can't take the place of old age wage. The law numbered 4447 in accounting old age wage hasn't put the insured in a risk against inflation by two criterion (TUFE and GSYİH) have aimed to cut down the un equality negative application that's caused from prize index board. An other reform is that the wages of term premium are establisthed for the today's conditions. To bring out this reform instead of the last 7 years base both has prevented having highly wage by paying less premium and raising premium at the last 7 years, and also all works of insured has taken in to consideration by taken all working period in to attention. And also there are many reforms that don't go with the principles of Social Selling Insurance. Before that there was marking opportunity by paying social security support premium for only obligatori insured but with the law of numbered 4447 private lawyers and noteries have the some opportunity. Unfortunetely there is no improvement brought for retired insured in law 4447 not to get into fninancial troubles. Still retired wage is much little and it makes insured turn back to their last job. Furthermore premium rates are much compared with the wages. The other positive ways of this insurance for insured are; the total payement for insured who hasn't gained old age wage, the use of insured from healthy care takings social help increase and making use of the law of tax nebale provisions. The law nubered 4447 is in favor of insured from the view of seniority indemnity, although you aren't deserved oldg age wage except the age condition if you fulfilled the other conditions you can have seniority indemnity. In spite of some engetive orders, the law of 4447 is known as a reform law for it made important orders in our Social Security Law. Social securities that have a post of more than 50 years in our country are the old's most important guarantee of old age insurance. Although the law of 4447 is an important step, there isn't an equal right of orders about insured. Furthermore the maragements of insured from are center and by one director hasn't gove more further of our thoughts. Social justice can be dore by making fine rights new orders that are suitable for security rules, for all insuret. After that the biggest target is that the old will have a happy life after their retirement. The more better a life we prepare for the old, the more confrdent youth we will have for the future. Because those who live longer will curtainly become old. The biggest target for us is to prepare the best life for our old at first by individual and later by nation.