Hocazade Muhammed Rasim Hikmet Efendi’nin Tuhfetü’l-Aşıkın Hediyyetü’l-Ma’şukın adlı mevlid şerhi (1a-83a)

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şule Bayraktar

Danışman: AHMET KARATAŞ

Özet:

HOCAZÂDE MUHAMMED RÂSİM HİKMET EFENDİ’NİN TUHFETÜ’L-ÂŞIKÎN HEDİYYETÜ’L-MA’ŞÛKÎN ADLI MEVLİD ŞERHİ Tuhfetü’l-âşıkîn hediyyetü’l-ma’şukîn XIX. yüzyılda kaleme alınmış, Süleyman Çelebi’nin Vesîletü’n-necât adlı mevlidi üzerine yapılmış bir şerhtir. Eser, Mevlid beyitlerinin muhtevâsına parelel olarak Hz. Peygamber’in maddî ve manevî varlığını konu edinir. Tuhfetü’l-âşıkîn, tasavvuf kültürüne ve edebiyata dâir pek çok konunun ini sunar. Eserin müellifi Hocazâde Muhammed Râsim Hikmet Efendi hakkında eldeki bilgiler sınırlıdır. Osmanlı mahkemelerinde çeşitli görevler yapan müellif tefsir, fıkıh, hadis ve tasavvufa dâir Arapça ve Türkçe eserler te’lif etmiş; Mecelle, Fusûsu’l-hikem, Mesnevî, Mevlid gibi metinler üzerine şerhler yazmıştır. Bu çalışmada Tuhfetü’l-âşıkîn (1a-83a) metninin transkripsiyonu yapılmış, Arapça ve Farsça kısımları tercüme edilmiş, eserde yer alan iktibaslar tespit edilmeye çalışılmış, eserin muhtevâsı lenmiştir. Anahtar Kelimeler : Edebiyat, Mevlid, Şerh, Tasavvuf. ABSTRACT THE COMMENTARY OF MAWLID: HOCAZĀDE MUHAMMED RĀSIM HIKMET EFENDI’S TUHFETU’L-ĀSIKĪN HEDIYYETU’L-MA’SŪKīN Tuhfetu’l-āsikīn hediyyetu’l-ma’sūkīn is a commentary which was written in 19th century on Sulaiman Chalabi’s Mawlid called al-Wasīla al-najat. The work includes Prophet Mohammad’s material and spiritual life in paralel with couplets of Mawlid. Tuhfetu’l-āsikīn reflects a brief of various subjects related sufizm culture and literature. İnformation about the author, Muhammed Râsim Hikmet, is limited. The author who served on different works in Ottoman law court, wrote manuscripts about tafsir, Islamic law, hadith, sufism in Arabic and Turkish and he wrote commentaries on basic artworks such as Mathnawi, Fusūs al-hikam, Majallah el-Ahkam-i-Adliya, al-Wasīla al-najat. In this study, the text of “Tuhfetu’l-āsikīn” (1a-83a) is transcribed; the Arabic and Persian parts of the text are translated; quotations on the text are tried to be discovered and content of text is summarized. Keywords : Commentary, Literature, Mawlid, Sufism