Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sait Hamdi Yener
Danışman: CELAL YARCI
Özet:ALCEA PALLIDA WALDST. ET KIT. İLE HIBISCUS SYRIACUS L.’NİN (MALVACEAE) BİOMONİTOR ÖZELLİKLERİ Bu çalışma, aynı familya üyeleri olan Alcea pallida Waldst. et Kit. (yabani hatmi-Malvaceae) ve Hibiscus syriacus L. (ağaç hatmi-Malvaceae) bitkilerinin biomonitor amaçlı olarak kullanılıp kulanılamayacağını ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. A. pallida ve H. syriacus bitkileri İstanbul’un beş ilçesinden ve ilave olarak kontrol amacıyla Bozcaada (Çanakkale)’dan toplanmıştır. Yaprak, çiçek, dal, kök (sadece A. pallida) ve topraktaki Pb, Cd, Cu ve Zn içerikleri Atomik Absorpsiyon Spektrofotometresi ile ölçülmüştür. Bitkiler 2005 vejetasyon periyodunda, Bozcaada (kontrol) örnekleri 2006 vejetasyon periyodunda toplanmıştır. Yapılan ölçümler sonucunda A. pallida’da kurşun birikimi en fazla yaprakta, 7,6233 ± 1,15 μgg-1 ka, en az ise dalda 0,5244 ± 0,38 μgg-1ka olarak saptanmıştır. H. syriacus’ta ise en fazla kurşun birikimi çiçekte 7,0066 ± 0,80 μgg-1ka, en az kurşun birikimi ise dalda 0,1411 ± 0,1 μgg-1ka olarak belirlenmiştir. Kadmiyum, A. pallida’da en yüksek değere yaprakta ulaşmış olup, bu değer 1,0810 ± 0,08; minimum değer ise kökte saptanmış olup 0,1716 ± 0,13 μgg-1ka’tır. H. syriacus’ta maksimum kadmiyum değeri yaprakta saptanmış olup, bu değer 0,8399 ± 0,03 μgg-1ka’tır; minimum değer ise çiçekte saptanmış olup 0,1286 ± 0,01 μgg-1ka’tır. Bakır, A. pallida’da en yüksek değere kökte ulaşmış olup, bu değer 30,1821 ± 1,59; minimum değer ise dalda saptanmış olup 2,9543 ± 0,47 μgg-1ka’tır. H. syriacus’ta ise bakır birikimi en fazla dalda, en az ise yaprakta saptanmıştır. Bu değerler sırasıyla 41,0376 ± 4,54 ve 5,1999 ± 0,17 μgg-1ka’tır. Çinko birikimi A. pallida’da en fazla yaprakta, en az ise çiçekte saptanmıştır. Bu değerler sırasıyla 56,3000 ± 2,20 ve 3,3517 ± 1,05 μgg-1ka’tır. H. syriacus’ta ise en fazla çinko birikimi çiçekte, en az ise yaprakta saptanmıştır. Bu değerler sırasıyla 55,3831 ± 1,18 ve 2,6867 ± 0,46 μgg-1ka’tır. Söz konusu bitkilerin yetiştikleri topraklardaki en yüksek Pb değeri A. pallida için 61,9521 ± 3,45 μgg-1ka, en düşük Pb değeri ise 11,5344 ± 1,27 μgg-1ka olarak ölçülmüştür. H. syriacus’ta ise en yüksek Pb değeri 51,2910 ± 29,93 μgg-1ka, en az ise 4,4611 ± 0,62 μgg-1ka olarak ölçülmüştür. Cd toprak değeri A. pallida’da en yüksek 0,7862 ± 0,09, en düşük 0,1166 ± 0,03; H. syriacus’ta ise 0,5549 ± 0,07 ve 0,2266 ± 0,11 μgg-1ka’tır. Cu toprak değeri A. pallida’da en yüksek 207,3075 ± 7,77 μgg-1ka, en düşük 16,3632 ± 1,69; H. syriacus’ta ise 51,7754 ± 10,81 ve 17,5599 ± 0,01 μgg-1ka’tır. Zn toprak değeri A. pallida’da en yüksek 118,8210 ± 11,43, en düşük 34,8689 ± 7,90; H. syriacus’ta ise 74,2011 ± 5,84 ve 38,0022 ± 6,12 μgg-1ka’tır. Pb, Cd ve Zn’nun normal değer sınırları içinde, Cu’ın ise toksik sınırı geçebilen değerlere ulaştığı saptanmıştır. Korelasyon değerleri doğrultusunda, bitki organlarının yıkanmamış olmasına rağmen, A. pallida’nın bazı organlarının Cd, Cu, Zn ve H. syriacus’un bazı organlarının Pb, Cu için biomonitor olarak kullanılabilirliği söylenebilir. THE BIOMONITOR CHARACTERISTICS OF ALCEA PALLIDA WALDST. ET KIT. AND HIBISCUS SYRIACUS L. (MALVACEAE) In this study, it was investigated whether Alcea pallida Waldst. et Kit. (Eastern Hollyhock-Malvaceae) and Hibiscus syriacus L. (Rose of Sharon or Shrub Althea-Malvaceae) species could be used as biomonitor plants. A. pallida Waldst. et Kit. and H. syriacus L. plants were collected from five different districts of Istanbul and additionally from the island Bozcaada (Çanakkale). The Pb, Cd, Cu and Zn contents of the leaves, flowers, shoots, roots (only in A. pallida) and soil samples were measured by using Atomic Absorption Spectrophotometry apparatus. The plants were collected during the summer period of 2005 (only specimens from Bozcaada during summer 2006). In A. pallida the maximum Pb concentration was measured in the leaves, the minimum in the shoots and the values were 7,6233 ± 1,15 μgg-1dw and 0,5244 ± 0,38 μgg-1dw. In H. syriacus the maximum Pb concentration was measured in the flowers, while the minimum was in the shoots and the values were 7,0066 ± 0,80 μgg-1dw and 0,1411 ± 0,1 μgg-1dw. In A. pallida the maximum Cd value was measured in the leaves, the minimum in the roots and the values were 1,0810 ± 0,08 μgg-1dw and 0,1716 ± 0,13 μgg-1dw. In H. syriacus the maximum Cd value was measured in the leaves, the minimum in the flowers and the values were 0,8399 ± 0,03 μgg-1dw and 0,1286 ± 0,01 μgg-1dw. In A. pallida the maximum Cu value was measured in the roots, the minimum in the shoots and the values were 30,1821 ± 1,59 μgg-1dw and 2,9543 ± 0,47 μgg-1dw. In H. syriacus the maximum Cu concentration was measured in the shoots, the minimum in the leaves. These values were 41,0376 ± 4,54 μgg-1dw and 5,1999 ± 0,7 μgg-1dw. In A. pallida the maximum Zn concentration was measured in the leaves, while the minimum was in the flowers. The values were 56,3000 ± 2,10 μgg-1dw and 3,3517 ± 1,05 μgg-1dw. In H. syriacus the maximum Zn concentration was measured in the flowers, the minimum in the leaves. The values were 55,3831 ± 1,18 μgg-1 dw and 2,6867 ± 0,46 μgg-1dw. The heavy metal concentration of the soils were indicated as follows: The highest Pb-soil value for the locality of A. pallida was measured 61,95 ± 3,45 μgg-1dw, the lowest 11,5344 ± 1,27 μgg-1dw; for H. syriacus 51,2910 ± 29,93 μgg-1dw and 4,4611 ± 0,62 μgg-1dw. The highest Cd-soil value for the locality of A. pallida was measured 0,7862 ± 0,09 μgg-1dw, the lowest 0,1166 ± 0,03 μgg-1dw; for H. syriacus 0,5549 ± 0,07 μgg-1 dw and 0,2266 ± 0,11 μgg-1dw. The highest Cu-soil value for the locality of A. pallida was measured 207,3075 ± 7,77 μgg-1dw, the lowest 16,3632 ± 1,69 μgg-1dw; for H. syriacus 51,7754 ± 10,81 μgg-1dw and 17,5599 ± 0,01 μgg-1dw. The highest Zn-soil value for the locality of A. pallida was measured 118,8210 ± 11,43 μgg-1dw, the lowest 34,8689 ± 7,90 μgg-1dw; for H. syriacus 74,2011 ± 5,84 μgg-1dw and 38,0022 ± 6,12 μgg-1dw. Pb, Cd and Zn values were remained within accepted normal concentration limits, whereas some Cu concentrations reached toxic values. Correlation values indicate that although the plant organs were unwashed, some organs of A. pallida Waldst. et Kit for Cd, Cu, Zn and some organs of H. syriacus L. for Pb, Cu, could be used for biomonitoring purposes.