Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: M. Ali Sağlam
Danışman: TİĞİNÇE OKTAR
Özet:Hububat iaşesi sıkıntısının tavan yaptığı dönemlerden olan savaş dönemleri, devletin kendisini iktisadi sahada daha fazla görünür olmasını zorunlu hissettiği dönemlerdir. Çünkü böylesi dönemlerde devlet iaşe sıkıntısını ulusal güvenliğin bir parçası olarak görür ve üstelik bu durumu bir sosyal kontrol aracı olarak kullanma isteğine bürünür. Görünürde toplumu içine düştüğü kıtlık koşullarından kurtarmak amacı güden politikalar geliştirdiğini her seferinde topluma hatırlatan devletin, esas itibariyle amaçladığı ise ulusal güvenliğine toplumsal kesimler üzerinden yönelebilecek olan tehditleri ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle ulusal güvenliği tehdit eden koşulların toplumsal karşılığı olan kesimleri kontrol altında tutmak için oluşturulacak kurum ve kuruşular bu gayeye hizmet için yapılandırılır. Bu anlamda hububat iaşesi politikası ve onun vücut bulmuş hali olan ofis(Toprak Mahsulleri Ofisi); iaşe ile ulusal güvenlik politikaları arasındaki güçlü bağın sağlanması amacı güden uygulayıcı olarak değerlendirilmelidir. İkinci Dünya savaşı boyunca hububat iaşesini organize etmede başat rol oynayan Ofis, devletin hububat iaşesi politikasının merkezinde yer alan kurumudur. Savaş koşullarının zorlayıcılığı altında gelişen ofis, hububat iaşesi politikasının bu dönem uygulamalarını temelde milli koruma kanunu çerçevesinde tanımlanan görevlerle yerine getirmiştir. Bu anlamda ‘157 on’lu El Koyma Kanunu’, ‘%25 Borçlandırma Düzenlemesi’ ve ‘Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu’ düzenlemeleri ofisin bu alandaki dayanakları olmuştur. Bu dönemde iaşe alanında yaşananları sadece düzenlemeler ve kurumların inşa edildiği bir alan olarak görmemek gerekir. Esas olarak toplumun ofisin politikalarına karşı tavrı önemlidir. Bu anlamda toplumun söz konusu politikalara nasıl ve hangi araçlar üzerinden cevap verdiği bu çalışmanın en az ofis ve düzenlemelerin sürekliliği kadar yoğunlaştığı bir başka alandır. Savaş ortamının kaygılarından sıyrılmayı esas alan devlet ve onun iaşe politikasındaki aracı olan Ofisin dönem boyu uygulamalarının toplumdaki yansımaları farklı şekillerde karşılık bulmuştur. Ötesinde toplumsal kesimlerin iaşe politikası konusundaki tepki/direnç şekillerinin yeniden sorgulanması ve bu alana bir başka perspektiften bakılmayı zorunlu kılmaktadır. Gündelik hayat üzerinden geliştirilen direnç, politik ve bilinçli sınıfsal karaktere sahip olmamakla beraber dönemin politik süreci üzerinde etkili olmuştur. Özellikle kırsal kesimin topraksız, küçük ve orta köylü kesimlerinin günlük hayat üzerinden geliştirdikleri direnişleri dönemin iaşe politikasının yönünün tayin edilmesinde etkili olmuştur. Ötesinde bu gündelik hayat üzerinden geliştirdikleri direnişler devletin ulusal güvenlik kaygısıyla göstermiş olduğu otoriter tavrında değişikliğe gitmesinde etkili olmuştur. Bu durum devleti iaşe politikasını gözden geçirmeye ve yeniden yapılandırmaya itmiştir. Bu anlamda dönem içinde hububat iaşesini içine alan bütün düzenlemelerde bu toplumsal baskının belirgin bir etkisi söz konusu olmuştur. Anahtar kelimeler: İktisat, İktisat Tarihi, Hububat İaşesi, Toprak Mahsulleri Ofisi, ABSTRACT In the course of war periods when there is lack of grain subsistence, states assume that they should intervene economy more than other periods. Because, the state interprets the grain subsistence problem as a part of national security and uses this condition as an opportunity to control the society. The state indicates itself as if it establishes policies which aim to rescue the society from famine, yet in reality it aims to eliminate. All the threats of different segments of society towards national security. In order to control the social sections jeopardizing social security, the state establishes some institutions. The grain subsistence policy and The Office Of Agricultural Products were implemented and established to create a link between social security and subsistence. The Office was the main institution organizing the grain subsistence policies throughout the Second World War. The office which developed under tough war conditions, implemented the grain subsistence policy according to the tasks defined by National Protection Law. Therefore, ‘Seizure Law no: 157’,’ 25 % Debiting Arrangement’ and ‘Soil Products Tax Law’ constituted the basis for the office. We shouldn’t interpret some experiences in this period as regulations and an area in which institutions were constructed. Basically, the attitude of the society about the policies of office is important. This study also analyzes how the society reacted against these policies as well as the office and the continvity of the regulations. Problematizing the different forms of resistance of different segments of the society against the subsistence policy makes it necessary to look at this area from a different perspective. Resistance developed in everyday life did not have political and conscious class character; yet, it affected the political process in this period. Especially, everyday struggle of landless and petty peasants living in rural areas impacted the trajectory of subsistence policy. In addition, their everyday struggle caused the state to change its authoritarian attitude on the national security. This fact led the state to revise and reconstruct its subsistence policy. Therefore, in this period, all regulations on grain subsistence were affected by the social pressure. Key Words: economic, economic history, cereals subsistence, The Office of Agricultural Products.