Gözübüyükzâde İbrahim Efendi ve Takrîrul-İstiâre adlı eseri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Arapça

Öğrenci: Haessam Malaq

Danışman: ALİ BENLİ

Özet:

ÖZET Bu çalışmada Arap belagatının temel konularından biri olan istiareye dair elyazmalarından biri çalışılarak edisyon kiritik kurallarına göre gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu konuda edisyon kritik konusundaki bilimsel kiriterlere göre hareket edilmiştir. Konu edindiğimiz eser belagat konularından İstiâre hakkındaki meşhur eser Risaletü’l-istiâre üzerine yazılmış İsferâyînî’nin Şerhu’l-istiâre adlı şerhin üzerine talikat sayılabilecek Gözübüyükzade İbrahim Efendi tarafından kaleme alınmış et-Takrîrât ale’l-istiâre adlı eserdir. Çalışmamız bir giriş ve dört bölüme ayrılmaktadır. Girişte çalışmamızın içeriği ve metodolojisi hakkında bilgi verilmiş, birinci bölümde ana metnin yazarı Semerkandî ve şerh sahibi isam edin el-isfarayyini ve talikatın yazarı Gözübüyükzade'nin hayatı ve eserleri ele alınmıştır. İkinci bölümde kitabın içeriği ve yazarın yöntemi incelenmiştir. üçüncü bölümde edisyon kritikte takip edilen yöntem ele alınmış. dördüncü bölümde ise tahkikli metne ve kaynakcalar yer verilmiştir. -------------------- İÇİNDEKİLER: İÇİNDEKİLER…………………..………………………………………II ARAŞTIRMANIN ÖZETİ………………………………………………II ÖZET…………………………………………………………………....ııı ABSTTRACT………………………..……………………………….…V ÖNSÖZ………………………………………………………………..…1 ARAŞTIRMANIN AMACI……………………...……………………...2 ÇALIŞMANIN YÖNTEMİ……………………….………………….…2 1-BİRİNCİ BÖLÜM…………………………………….……………....4 1.1- Ana metnin yazarı Semerkandinin hayatı (v.907h)……….……....5 1.2- Şerh sahibi İsam edin el-isfarayyini Anlatımı (v.945h)…....….…..5 1.2.1- Hayatı……………………………………….………….……….....5 1.2.2-Ölümü……………………………………………………..…….….5 1.2.3- Hocaları…………………………………………………..….….…6 1.2.4- Öğrencileri…………………………………………………..….….6 1.2.5- Eserleri……………………………..… ……………………..……6 1.3- Talikatın yazarı Gözübüyükzade'nin anlatımı (v.1160h)….…...……7 1.3.1- Hayatı………………………………………..………….…………7 1.3.2- Ölümü……………..………………………...…………………….8 1.3.3- Hocaları………………………………………………………..….8 1.3.4-Eserleri…………………………………………………..…..….…8 2-İKİNCİ BÖLÜM………………………………………………....…...10 2.1- Kitabın yazara Ayitliği……………………………………………..10 2.2- Risaletü’l-istiâre üzerine Şerh ve Haşiyeler………………...……...11 2.3- Kitabın Konusu……………………………………………..…...…23 2.4- Kitabın İçeriği………………………………………………..…..28 2.5- Kitabın Kaynakçaları…………………………………….…….…31 2.6- Kitabın Önemi…………………………………………..…….….32 2.7- Yazarın Yöntemi ve Metodolojisi…………………………….….33 3-ÜÇÜNCÜ BÖLÜM………………………………………………...35 3.1- Tahkikin Yöntemi………………………………………..…....…35 3.2- Nushaların Tanımı……………………………………….…....…35 3.2.1- Hacı Mahmut Efendi Nushası………………………………….36 3.2.2- Denizli Nushası……………… ………………….….…………36 3.2.3- Kayseri Nushası……………………………….………….....…37 3.2.4 Matbu Nusha……………………………………….…….....…..37 3.3- Eserden Sayfalar………………………………………...........….39 3.3.1- Hacı Mahmut Nushasından İlk Sayfa…………………….....…39 3.3.2- Hacı Mahmut Sayfasından Son Sayfa…………………..…..…40 3.3.3- Denizli Sayfasından İlk Sayfa……………………..…..….…...41 3.3.4-Denizli Nushasından Son sayfa…………………………………42 3.3.5- Kayseri Nushasının İlk Sayfası……………………..……....…43 3.3.6- Kayseri Nushasının Son Sayfası…………………..……….…..44 3.3.7- Matbu Nushasından İlk Sayfa……………………………….…45 3.3.8- Matbu Sayfasından Son Sayfa…………………………....…....46 3.4- Sonuç……………………………………………………...……...49 4- DÖRDÜNCÜ BÖLÜM…………………………………….......….49 4.1- İncelenen Metin………………………………………………….49 4.2- Kaynaklar ve Referanslar………………………………………..101