Gıda hakkı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Kamu Hukuku Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASIM FURKAN TEKİR

Danışman: RÜKİYE AKKAYA KİA

Özet:

Gıda hakkı temel bir insan hakkıdır. Diğer birçok insan hakkı ile doğrudan ve dolaylı olarak güçlü bir ilişki içerisindedir. İnsan için bir varoluş sorunu olan gıda hakkı toplumların ve devletlerin ortaya çıkışında önemli rol oynamış ve devletin öncelikli olarak korumakla görevli olduğu bir alan olmuştur. Bu koruma günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Gerek uluslararası antlaşmalar gerekse yerel anayasalarca doğrudan veya dolaylı olarak gıda hakkının korunması sağlanmaktadır. Mevcut ulusal, bölgesel ve uluslararası hukuki metinlerde ve içtihatlarda gıda hakkının tanımı ve unsurları belirlenerek hakkın çerçevesi çizilmiş devletlerin ve devlet dışı aktörlerin görev ve sorumlulukları belirlenmiştir. Özellikle son dönemde yaşanan gıda krizleri ve diğer küresel gelişmeler gıda hakkının önemini tekrar ortaya çıkarmış ve uluslararası kamuoyunun dikkatini bu konuda toplamıştır. Küreselleşmeyle gelen ticaretin liberalizasyonu ve uluslararası yapısal problemler devlet dışı aktörlerin güç kazanmasına ve gıda hakkını ihlal edici politikaları gerçekleştirmelerine sebep olmaktadır. Buna karşılık gıda hakkını küresel çapta tesis etmenin en etkili yolu ise devletlerin gıda egemenliğini tanıma ve sağlama, ayrıca gıda hakkına yönelik etkin ve etkili yargısal koruma mekanizmaları tesis etmek olacaktır. Bu çalışmada gıda hakkına ilişkin kavramsal, hukukî ve tarihî bir çerçeve çizmek amaçlanmış; uluslararası hukukta ve Türkiye’de mevcut gıda hakkı düzenlemeleri değerlendirilerek gıda hakkına ilişkin güncel sorunlar ve olası tehditler ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Gıda Hakkı; Gıda Güvenliği; Gıda Güvenilirliği; Gıda Egemenliği; Gıda Hukuku; İnsan Hakları; Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ABSTRACT Right to food is a fundamental human right. This right is in a strong relation with other human rights either directly or indirectly. The right to food, as a problem of existence, has played important role in the emergence of the societies and the states, and been an area of protection by the state. This protection continues its existence today. Both international treaties and national constitutions specify protection of the right to food. In applicable national, regional and international legal documents and case laws, the right to food is defined and framework of the right is determined and the duties and obligations of the states and other actors are described. Food crises in recent years and other global developments have brought out the importance of the right to food again and attracted attention of the international community. In the process of globalization, liberalization of trade and international structural issues cause non-state actors to gain power and enact policies violating the right to food. However, the most effective way to establish the right to food on a global scale is to establish effective and efficient judicial protection mechanisms regarding the right to food, and recognition and realization of food sovereignty of each state. In this study; it is aimed to draw conceptual, legal and historical frame for right to food, and to evaluate the regulations on the right to food in international law and Turkish law, and tried to set forth current issues and potential threats concerning the right to food. Key Words: Right to Food; Food Security; Food Safety; Food Sovereignty; Food Law; Human Rights; Economic, Social and Cultural Rights