Mekân ve Kültür İlişkisinin İstanbul Atatürk Bulvarı Kesitinde İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Yerel Yönetimler Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEZGÜL KARCIOĞLU

Danışman: Aynur Can A.

Özet:

Mekân ve insan birbirinden ayrı düşünülemeyecek kavramlardır. İnsanoğlu varoluşundan beri, mekân ile kaçınılmaz bir ilişki içerisindedir. İnsan, tarih boyunca fizyolojik ihtiyaçları sonucu mekâna müdahil olmuş, maddi ve manevi ürettiği kültürü yaşadığı kent mekânına yansıtmıştır. Küreselleşen dünyada, insan müdahalesi ile şekillenen şehirler, doğal mekânın kendi bünyesindeki gelişiminin aksine, daha hızlı ve yapay müdahaleler ile kimlik arayışına girmişlerdir. 18. yüzyıl ile başlayan modernleşme deneyimi İstanbul’da Erken Cumhuriyet Dönemi’yle kentte imar ve istimlâk olarak kendini göstermiştir. Bu tezde İstanbul Tarihi Yarımada’dan bir kesit olan Atatürk Bulvarı mekânsal perspektifle incelenmektedir. Bu mekânın modernleşme adı altında var olan organik dokusundan koparılarak, modern bir yüz ve işlev kazanması söz konusudur. Tezin kurgusunda öncelikle kavramsal çerçeveye yer verilmiş, ardından İstanbul’un mekânsal açıdan yerleşme ve planlama deneyimi anlatılmış olup, son olarak Atatürk Bulvarı detaylı biçimde ele alınmaktadır. Anahtar sözcükler: Mekân ve insan ilişkisi, kent kültürü, modernizm, Atatürk Bulvarı. SUMMARY Place and the human are notions that cannot be thought separately from each other. From the very beginning of its existence, human beings have been in an inevitable relationship with the environment. Throughout history, as a result of his physiological needs, man has been involved in the space; and he has reflected on the environment what he has brought out materially or morally. In a globalizing world, cities shaped by the human touch- contrary to the natural places which develops through their own efforts- have been on a faster search of identity by external and artificial interventions. Modernization starting with 18th Century, showed up in the early Republican Period in Istanbul as reconstruction and expropriation activities. In the thesis, Atatürk Boulevard which is a part in the Historical Peninsula in Istanbul, is examined from a spatial perspective. The question on the spot is the modernization of this place by separating it from its organic patterns and structures. The thesis, first, structures a conceptual frame, and then tells of the experience of settlement and urban planning within a spatial angle, and finally Atatürk Boulevard is handled and explained in detail. Key words: Space and human relations, urban culture, modernism, Atatürk Boulevard.