Türk iş hukukun’nda ihbar tazminatı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2002

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yusuf Demir

Danışman: NURŞEN CANİKLİOĞLU

Özet:

Hizmet Sözleşmesi; işçi ile işveren arasında hizmet ilişkisini doğuran ve düzenleyen, işçiye işverenin hizmetine girme, işverene iş yapma, işverene de işçinin çalışması karşılığı olarak, işçiye ücret ödeme yükümlülüğünü getiren yazılı veya sözlü bir anlaşmadır. İş Kanunumuz, hizmet sözleşmelerinin sona ermesinden, tarafların güç duruma düşerek zarar görmelerini önlemek için taraflara hizmet sözleşmesine son vermeden bir süre önce durumu diğer tarafa bildirmek zorunluluğunu getirmiştir. Bildirimli fesih, süresi belirsiz iş sözleşmelerinde, işçi yada işverenin, sözleşmeyi, bozacağını yasanın ya da sözleşmenin belirlediği süre kadar önceden karşı tarafa bildirmek suretiyle sona erdirmesi anlamına gelir. İş sözleşmesinin sona erdirildiğine ilişkin irade açıklamasını önceden karşı tarafa bildirilmesi için yasanın belirlediği bu sürelere bildirim öneli (ihbar süresi) denir. Bildirim önelleri, işinin çalıştığı sürelere göre belirlenir: * İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra; * İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra; * İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra; * İşi üç yıldan fazla sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş olur. İş Kanununun 13. maddesinde belirtilen bu ihbar önelleri en az sürelerdir. Bu sürelerin iş sözleşmeleri yada toplu sözleşmelerle arttırılmaları mümkündür. Süresi belirli olmayan bir iş sözleşmesi ile çalışan işçinin iş sözleşmesini, işveren; İş Yasasının 13. maddesindeki bildirim önellerine (feshi ihbar sürelerine) uymak ve önceden bildirimde bulunmak şartıyla her zaman feshedebilir. Aynı şekilde işçi de, bu bildirim önellerine uymak şartıyla iş sözleşmesini istediği zaman feshedebilir. İşçi bildirim şartına uymadan işi bırakırsa işverene, işveren de işçinin hizmet akdini bildirim şartına uymadan usülsüz olarak fesh ederse, bildirim sürelerine ilişkin ücret tutarında bir tazminat ödemek zorunda kalır. Bu tazminata "İhbar Tazminatı" denir. İhbar tazminatı, işçinin, işsiz kalmasının karşılığı olup, işçinin yeni bir iş buluncaya değin, boşta geçen günlerine karşı ödenecek bir tazminattır. İhbar tazminatı, belirsiz süreli sürekli hizmet sözleşmeli çalışmalarda doğar, belirli süreli hizmet sözleşmelerinin sürenin bitiminde ihbar tazminatı ödenmez.