Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Behçet Tiryaki
Danışman: HALİL KURT
Özet:Ortadoğu coğrafyası, Dünya’da etnik ve dini farklılıklara dayalı şiddet olaylarının en fazla yaşandığı bölgelerin başında gelmektedir. Özellikle 2011 sonrası Arap Coğrafyasında yaşanan siyasi gelişmeler, Suriye ve Yemen’de iç savaş boyutunda etkili olmaktadır. İç dinamiklerin yanı sıra dış etmenlerin de önemli rol oynadığı kaos ortamı, ölen masum siviller, yıkılan ve harap edilen şehirler ve kültürel miras olan abidevi yapılar ile birlikte telefisi zor, büyük can ve mal kayıplarına sebep olmaktadır. Yemen ve Suriye gibi ülkelerin iç savaştan büyük zarar gördükleri kuşkusuzdur. Ancak bu ülkeler üzerinde siyasi hesabı olan bölge içi ve dışı aktörler, direkt veya dolaylı olarak çatışma ortamından nemalanmayı hedeflemektedirler. Bölge içi aktörlerden İran’ın Aden Körfezi’nden Doğu Akdeniz’e kadar geniş bir sahada nüfuz alanını yayma arzusu ile görünüşte dini olarak Şii mezhebi üzerinden fakat esasta siyasi nüfuzunu arttırma hedefiyle hamleler yaptığı bilinmektedir. İran mevcut Suriye rejiminin ayakta kalması için başta Lübnan Hizbullahı’na bağlı milisler olmak üzere; Yemen’de ise Husilere olan desteği ile fiilen iç savaşın tarafı olarak cephede savaşmaktadır. Afrika’ya açılabilmek için Yemen’in önemini çok iyi bilen İran; Yemen’de askeri potansiyelini, Suudi Arabistan’a ve Suudi Arabistanın müttefiki ABD’ye karşı kullanmaktadır. Bu politikasıyla; Yemen’de Şii-Husiler üzerinden elinde bulundurduğu nüfuzunu devam ettirmek ve sağlamlaştırmak niyetindedir. 1979 İran İslam Devrimi’nden ve Arap Baharı’ndan sonra Ortadoğu’da büyük değişimler meydana gelmiştir. Bu değişimler Ortadoğu’da bulunan devletler için çeşitli fırsatlar ve tehlikeler doğurmaktadır. Bu ülkelerden bazıları değişim rüzgârları içerisinde savrulurken bazıları da dış politika üzerinde önemli ve güçlü adımlar atmaktadırlar. Arap Baharı’nı en etkin biçimde kullanan ülkelerden biri olan İran, Baas rejiminin ayakta kalmasına destek olmak için, Suriye iç savaşına doğrudan müdahil olmuştur. Bu çalışmada Arap Baharı’ndan sonra Suriye ve Yemen bölgelerinde meydana gelen iç savaş ve İran’ın bu savaşlardaki etkin rolü incelenmiştir. -------------------- Middle east geopraphy ranks first among the regions in the world where the violent events based on ethnical and religious cases are experienced most. Especially after 2011, political development in the Arabic geography is so effective that a civil war is caused in Yemen and Syria. As well as internal dynamics, chaotic situation on which external elements play role brings about loss of life and property which is almost impossible (difficult) to make up for, in addition to collapsed and devastated cities, monumental buildings each of which is a cultural heritage. No doubt that countries such as Yemen and Syria is massively damaged by the civil war. However, in and out regional actors planning sneakingly on the countries are aiming directly or indirectly to benefit from conflict atmosphere. Of inregional actors, Iran is known to have desire to expand his effectiveness from Aden Bay to east Mediteranean and in reality to aim political influence but seemingly religious. Iran, supporting Lebanese Hisbullah and Husis in Yemen for current Syrian regime to stand upon is actively fighting at the front. Knowing that Yemen is very important to open to Africa, Iran is using its military potential in Yemen against Saudi Arabia and Saudi Arabia’s ally, USA. With this policy, Iran intends to strenghten and sustain its influence she has already got in Yemen by means of shiites. Since Iran Revolution and The Arabic Spring, great changes have happened in the middle east. These changes are bearing a variety of dangers and oppourtunities for the countries located in the middle east. While some of these countries are scattered by the winds of variation, some are taking significant and strong steps. Iran, one of the countries abusing the Arabic spring the most effectively, is directly involved in Syrian civil war to support that Baas regime to survive. In this study, the civil war taking place in Syria and Yemen regions has been analyzed.