Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Samet Sazak
Danışman: İSMAİL SAFA ÜSTÜN
Özet:Bu çalışma 1792-1812 yılları arası Osmanlı ve Rus İmparatorluğu arasındaki münasebetleri diplomasi tarihi çalışmalarının ana kaynaklarından olan sefaretnameler ışığında incelemektedir. XVIII. yüzyıla kadar süren Osmanlı ilerlemesi durmuş ve bu yüzyılın başlarında Osmanlı gerilemeye başlamıştır. Ruslar ise Osmanlı’nın aksine I. Petro ile başlayan II. Katerina ile devam eden ilerlemelerine XVIII. yüzyılda devam etmişlerdir. Fransız İhtilali ile Avrupa Devletlerinin bütün dengelerinin kökten değişmesi, Osmanlı ve Rus İmparatorluğu’nun bu değişim karşısındaki tutumları ve aynı zamanda birbirleriyle mücadelesi günümüz dünya tarihine etkisi olan önemli olaylar zinciridir. Osmanlı Devleti’nin kendi iç dinamikleriyle harekete geçirmeye çalıştığı modernleşme faaliyeti olan ‘Nizam-ı Cedit’ hareketi, klasik diplomasi sisteminden modern sürekli diplomasiye geçişi ve yaşanan taht mücadeleleri de Osmanlı-Rus ilişkilerine doğrudan etki etmiştir. Osmanlı diplomasisinin sürekli diplomasiye geçişiyle Osmanlı sefirlerinin mukim elçi olarak Avrupa devletlerinde yapmış olduğu çalışmalar ve tutmuş oldukları raporlar bu döneme ışık tutmuştur. Fransız İhtilali sonrası başlayan koalisyon savaşları esnasında oluşan bloklar içinde Babıali’nin çıkarlarını korumak için mücadele eden Osmanlı elçileri göndermiş oldukları raporlarla devletin siyaset belirlemesinde faydalı olmuşlardır. Osmanlı Devleti’nin Mısır üzerinden Fransa ile savaşı ve Osmanlı-Rus ittifakları Babıali’yi tarihi seyir içinde yeni bir oluşumun içine sokmuştur. Rusların Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri XIX. yüzyılın başında devam etmiş ve bu emeller sonucu 1806-1812 yılları arası Osmanlı-Rus harpleri meydana gelmiştir. 1806-1812 Osmanlı-Rus harpleri askeri olduğu kadar yeni dünya devletleri düzeninin getirdiği sonuç açısından da siyasi bir mücadeleye sahne olmuştur. Sonuç olarak bu çalışma, Osmanlı-Rus ilişkilerinin barış ve ittifaklarla geçen 1792-1806 dönemini ve savaşlarla geçen 1806-1812 yıllarını Osmanlı elçilerinin sefaretnameleri ışığında incelemektedir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Diplomasisi, Osmanlı Sefirleri, Osmanlı Sefaretnameleri, III. Selim, Rus İmparatorluğu, Yaş Anlaşması(1792), Bükreş Anlaşması(1812), II. Katerina, I. Aleksander, Napolyon Bonaparte. ABSTRACT This study examines the Ottoman and Russian Empire relationships between the years of 1792-1812 in the light of embassies which is one of the main sources for the studies of diplomatic history. Ottoman progression that had lasted till the beginning of 18th centuries started to regress at the first quarter of this century. On the contrary, Russian improvement which was started by Petro the first and maintained by Catherina the second had continued during 18th century. The change of whole European countries’ balance caused by French Revolution, the attitudes of Ottoman and Russian Empires in the face of these changes and also their struggle with each other were the important chain of events which have effects on today’s world history. The movement of Nizam-i Cedid, which was a movement of modernization that Ottoman Empire tried to mobilize with its own internal dynamics, had a direct impact on the transition from classical to modern permanent diplomacy system. Also the throne struggles influenced on the Ottoman-Russian relations. The works and reports of Ottoman ambassadors, while they were in the European countries, set light on this period. Along with their reports, Ottoman ambassadors who struggled to protect the interests of Babıali had effects in determining the state politics during coalition wars which started after French Revolution. The war between Ottomans and France on Egypt conflict and Ottoman-Russian alliance let Babıali into a new formation in time. Russian ambitions on the Ottoman Empire had continued at the beginning of 19th century and Ottoman-Russian wars took place between the years of 1806-1812 due to the result of these aspirations. 1806-1812 Ottoman-Russian wars evaluated not only as a military battle but also a political struggle as a result of new orders of world states. This study, as a result, examines both the relations during the welfare period between Ottomans and Russians in the years of 1792 and1806 and warfare period relations between the years of 1806 and 1812 in the light of embassies. Key Words: Ottoman Diplomacy, Ottoman Ambassadors, Ottoman Sefaretnames, III. Selim, Russian Empire, Treaty of Jassy (1792), Treaty of Bucharest (1812), II. Catherine, I. Alexsander, Napoleon Bonaparte.