Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURHAN AKBAŞ
Danışman: Ali Satan
Özet:Türkiye Cumhuriyeti Osmanlı Devleti’nden gelişmiş bir sanayi devralmamıştır. Ülkenin var olan cılız özel sermayesi de ağır sanayileşme hamlesini gerçekleştiremeyince bu alanda bir zorunluluk olarak devlet işletmeciliği dönemi doğmuştur. I. Dünya Savaşı sonrasında sanayileşmenin Türkiye’de bağımsızlık ve kalkınma ile eşit olarak algılanması Türkiye’yi demir ve çelik sanayi alanında girişimlere yöneltti. Önceleri Türkiye’ye tarımsal gelişme modelini öneren devletlerin Türkiye’de kurulan montaj sanayisinin de ihtiyaç duyduğu yassı çeliğin Türkiye’de üretilmesi düşüncesine destek vermesiyle beraber böyle ağır maliyetli bir sanayi kuruluşunun Karadeniz Ereğlisi’nde ABD kredisiyle kurulması mümkün oldu. Fabrikanın kuruluş yeri olarak Ereğli’nin seçilmesi ekonominin temel ilkelerine uygun görülmemekle beraber ciddi itirazlar altında Ereğli’de inşa edilmiştir. Ancak Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları gelişen demir çelik teknolojisi, ulaşım imkânları ve yapılan kapasite artırma çalışmaları ve modernizasyon çalışmaları ile içinde barındırdığı pek çok olumsuzluğu aşarak ülkemizin en önemli sanayi kuruluşlarından biri olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri için büyük bir gurur kaynağı olan bu proje ile birlikte Ereğli ülke gündeminde daha çok anılır oldu. Erdemir’in kuruluşundan önce Ereğli kömür madenlerine sahip olsa da ele aldığımız döneme kadar bu madenler Ereğli’de gelişmenin itici gücü olamamışken Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları’nın kurulmaya başlanması ile Ereğli’de her alanda hızlı bir gelişme görülmeye başlanmıştır. Bir yandan Ereğli’yi metropollere bağlayacak karayolu ağı kurulurken diğer yandan hava ve deniz yolu ulaşımı geliştirilmiştir. Hızla artan nüfusla şehirde baş döndürücü bir bayındırlık faaliyeti baş göstermiştir. Elektrik, su, kanalizasyon gibi alt yapı yatırımları hızla gelişirken şehirde büyük bir konut gereksinimi ortaya çıkmıştır. İşçilerin konut sorununu Erdemir kendi kurduğu lojmanlarla çözmeye çalışırken bu hızlı nüfus artışı pek çok başka sorunu da beraberinde getirmiştir. Erdemir’in ilk kuruluş yıllarında ondan beklediğini bulamayan arazi sahipleri, yerli işsizler ve esnaf tarafından olumsuz bir algıya sahip olmuşken zaman içinde şehirde yarattığı ekonomik canlılık ve Erdemir’in kuruluşuna katkı yaptığı ya da bizzat kendi kurduğu ve kendi adını taşıyan pek çok hastane, okul, sinema, plaj vb. ile kente damgasını vurmuştur. Erdemir’in ilçeye katkısı sadece kendi yarattığı değerle kalmayarak zaman içinde Erdemir’in ürettiği mamul maddeleri işleyen pek çok yan sanayi kuruluşunun ortaya çıkmasıyla küçük bir sahil kasabası olan Ereğli, sanayi kentine dönüşmüştür. Ağır sanayinin kurulması ile ilçede artan işçi sayısı pek çok işçi sendikalarının kurulmasına neden olmuştur. Bu sendikalar işçiyi eğiterek ve örgütleyerek Ereğli’de işçi hareketlerinin daha organize bir şekilde yapılmasını sağlamışlardır. Bu işçi hareketleri ilçenin siyasi tercihlerini de şekillendirmiştir. Karadeniz Ereğlisi, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları’nın kurulması sonrasında çok hızlı bir sosyoekonomik gelişme göstermiştir. Bu gelişme sadece Ereğli ile sınırlı kalmayıp yakın çevresindeki belde ve köyleri de içine alarak kentleşme sürecini hızlandırmıştır. Anahtar Kelimeler: Ereğli, Demir ve Çelik, Şehirleşme, İşçi, Grev SUMMARY The Turkish Republic has not received a developed industry from the Ottoman Empire. When the country’s avaliable poor capital was not able to achieve to become instrialized as a result of this the importance of nationalism period has risen. After the World War 1. The perception of industrialization is seen equal to independence and development and this led Turkey to enterprise iron and steel.At the beginning, the very cost industry was established by the help of the countries that suggest the model of developed agriculture to Turkey in order to support us to produce flat steel which also needs mounting industry, was only probable by American credit in Ereğli. Although Ereğli was not a regarded place to build that factory according to the basis of the economy, It is constructed in Ereğli under serious disapprovals. But Ereğli Iron and Steel Coorporation went beyond the difficulties with the help of developed iron and steel technology, transportation facilities and enhancing capacity studies and modernasition studies, so it became one of the most important industries in our country. This roject, which is the sorce of honour for The Turkish States, became memorable in the agenda of Turkey. Before the establishment of Erdemir, Although Ereğli has coal mines; Coal mines have not been important up to that time. With the establishment of Ereğli Iron and Steel Coorporation, A gret deal of change has been seen in Ereğli. While the road system was being construcred on the other hand air and sea lines are developed. As the populaton grew fast, development facilities were achieved. While electricity, water, drainage facilities developed rapidly, housing problem arose in the city. While Erdemir tried to solve housing problem with their own residences for ıts workers, this rapid growing population brought another problems. The landowners who wasn not able to see what they expected, Erdemir had a bad reputation concept for the traders and unemloyees and Erdemir contributed to the city by economical part and many schools,hospitals cinemas leisure centers under the name of Erdemir. Not only did Erdemir conribute to the city itself but also many industries that produce their own steel and iron.All of them made Ereğli industralized city which was once a small town. When the heavy indusry was set up,the number of fast growing workers led the workers to organize The trade unions.These tarade unions made the workers activities orderly.These activaties gave a shape the political ideas of people. Kdz.Ereğli has showed a great development after Erdemir was set up. That develppment went beyond Ereğli such as near cities, towns and villages. That made the urbanization process fast. Key words: Ereğli ,Iron and Steel,Urbanization,Worker,Strike