Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURCU HASTÜRK
Danışman: Fatih Eren
Özet:
Amaç: İleri evre hepatosellüler karsinom (HCC) tedavisinin önündeki engellerden birisi olarak kabul edilen kanser-çoklu ilaç direncinden (MDR), özellikle sorumlu tutulan ABCB1-MDR1 geninin aşırı ekspresyonunun N-asetilgalaktozamin (GalNAc) konjuge antisens oligonükleotitler (ASOs) ile baskılanması amaçlanmaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, ABCB1-MDR1 mRNA'sını hedefleyen üç (GalNAc-ASO1, GalNAc-ASO2, ve GalNAc-ASO3) ve bir negatif kontrol (GalNAc-ASO4) ASO dizileri tasarlandı. Tasarlanan ASO'ların inhibitör etkinliği hesaplamalı yöntemlerden faydalanarak değerlendirildi. ASO dizilerinin 5′ ucuna GalNAc C3 fosforamit ligandı ve DNA omurgasına fosforotiyoat (PS/PTO) modifikasyonları eklendi. HepG2 hücrelerine farklı dozlarda GalNAc-ASO konjugatları uygulandı. GalNAc-ASO konjugatlarının inhibitör etkisini değerlendirmek için ABCB1-MDR1'in gen ekspresyonu ve protein düzeyi, sırasıyla, kantitatif gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu (qRT-PCR) ve western blot yöntemleri ile ölçüldü. GalNAc-ASO4 konsantrasyonlarının HepG2 üzerindeki hücre canlılık analizleri kolorimetrik (MTT) ve florometrik (resazurin) yöntemler ile değerlendirildi. Bulgular: HepG2 hücrelerine uygulanan GalNAc-ASO4 konsantrasyonlarının (0,625 μM, 1,125 μM, 2,5 μM, 5 μM, 10 μM ve 20 μM), 144 saate kadar MTT ve resazurin testlerine göre hücre canlılığı üzerine sitotoksik etkisi bulunmamaktadır. HepG2 hücrelerinde, 20 μM GalNAc-ASO konsantrasyonlarının, tedavi edilmemiş kontrol grubuna göre 24, 48 ve 72 saat sonra ABCB1-MDR1 gen ekspresyonunu azaltan istatistiksel anlamlı etkisi bulunmaktadır. GalNAc-ASO konsantrasyonlarının, 72 saat sonra ABCB1-MDR1 protein ekspresyonunu istatistiksel olarak azalttığı western blot ile gösterilmiştir. GalNAc-ASO4'ün ise ABCB1-MDR1'in ekspresyonunu etkilemediği gösterilmiştir. Sonuç: Hepatosit hücrelerindeki asialoglikoprotein reseptörlerine (ASGP-Rs) bağlanarak karaciğeri spesifik olarak hedefleyen GalNAc ligandı ile konjuge ASO'ların, hücrelere gimnotik iletimi sayesinde ABCB1-MDR1 genini inhibe ederek, anti-kanser tedavilerin etkisini arttırabileceği düşünülmektedir.