Askeri liselerde eğitim-öğretim gören takım sporu yapan, bireysel spor yapan ve yapmayan öğrencilerin liderlik özellikleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Umut D. Başoğlu

Danışman: TURGAY BİÇER

Özet:

Dünyada ve ülkemizde özellikle son yıllarda yönetim ve liderlik üzerine yoğun ilgi artarak devam etmektedir. Sözlük anlamı “yöneten, sürükleyen, önde giden” olan liderlik, hedeflenen amaçlara ulaşmak için, örgütün diğer elemanlarını etkileme, motive etme ve yönlendirme yeteneğidir. Liderlik; yönetici, komutan, başkan, şef ve popüler kişi gibi kavramlarla sıklıkla karıştırılmaktadır. Oysa liderlik bu kavramlarla ilişkili bir olgu olsa da arada net bir ayrım söz konusudur. Takipçileri tarafından lider olarak addedilen bireylerin heyecanlı olmak, ufkunu genişletmek, iyi not almak. yüksek standartlı ve pratik grup iletişimi kurmak, çok iyi adapte olmak, zaman iyi kullanmak, vizyon sahibi olmak ve güvenilir olmak gibi bir kısım evrensel özelliklerinin olduğu ifade edilmektedir. Liderlik üzerine bilimsel çalışmalar 20. yy`ın başlarında başlayarak günümüze dek artan bir ilgi ile devam etmiştir. Bu çalışmalar kapsamında liderlik üzerine çok sayıda teori ve yaklaşım geliştirilmiştir. Bu yaklaşımlar sırasıyla: 1. Özellikler Teorisi 2. Davranışsal Teoriler 3. Durumsal Teoriler 4. Modern Liderlik Yaklaşımları şeklinde ilerlemektedir Modern Liderlik Yaklaşımları tezin temel konusunu teşkil etmektedir. Modern liderlik yaklaşımlarında liderlik davranışı karizmatik, dönüşümsel ve yönetsel olmak üzere üç kategoride incelenmektedir. Bu tez çalışması kapsamında modern liderlik yaklaşımı temel alınarak askeri lise öğrencilerinin göstermekte olduğu liderlik davranışları araştırılmakta; onların askeri okul sürecindeki spor durumu başta olmak üzere çeşitli demografik verilerin bu liderlik davranıcılarındaki farklılaşmayı açıklama ve anlamada kullanılıp kullanılamayacağı sorusuna cevap aranmaktadır. Bu amaçla Kuleli, Maltepe ve Işıklar Askeri Liseler’inden 289 adet öğrenciden toplanan veriler değerlendirilmeye tabi tutulmuş; elde edilen sonuçlar yorumlanarak tezin sonuç bölümünde sunulmaktadır. Anahtar kelimeler: Lider, Liderlik Yaklaşımları, Karizmatik lider, Dönüşümsel Lider, Yönetsel Lider THE LEADERSHIP CHARACTERISTICS OF MILITARY HIGH SCHOOL STUDENTS CONCERNING THE SPORT ACTIVITIES THEY ARE MAKING: INDIVIDUAL SPORTS, TEAM SPORTS OR NONE In recent years increased attention to the management and leadership concept is witnessed. Leader, which is described as “”header, manager, organizer” in dictionary, considered as “a capability for effecting, motivating, orientating the members in order to reach organizational goals” in management literature. Leadership is frequently confused with concepts such as manager, commander, chairman or chief which are related to bur different than the leader. There are common characteristics of the leaders which are widely accepted in the literature such as being excited, having a broad perspective, having a high level communication capability, effectively usage of time, having a vision, being trustworthy, having an adaptation ability. The scientific studies on leadership start with the beginnings of the 20th century and it continue with a never ending interest. A great variety of theories and approaches are developed in the context of these studies. These approaches are given below respectively: 1. Attributes Theory 2. Behavioral Theory 3. Contingency Theory 4. Modern Leadership Approaches Modern leadership approaches forms the main theme of this thesis. In modern approach, leadership behaviors are categorized into three types as charismatic, transformational and transactional. In this study the leadership behaviors of the military high school students are investigated based on modern leadership approach. The demographic variables such as the sports situation of the military high school student during the military school are used to explain the differences of the leadership behaviors. The data gathered from the 289 students of Kuleli, Maltepe and Işıklar Military High School are evaluated and findings are presented in the conclusion part. Keywords: Leader, Leadership Approaches, Charismatic Leadership, Transformasyonel leadership, Transactional Leadership