İlköğretim müfettişlerinin kariyer gelişimleri üzerine empirik bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURAN UYGUR

Danışman: AYŞEN BAKİOĞLU

Özet:

Bu araştırmanın amacı, orta öğretim kurumları dışındaki hemen hemen tüm eğitim, öğretim kurumlarında belirlenmiş görevleri yürüten ilköğretim müfettişlerinin, kariyer evrelerinin ve meslekî gelişimlerinin niteliksel olarak incelenmesidir. Araştırmanın kaynak verileri, yüz yüze görüşme yöntemiyle ve yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Görüşme formunun geliştirilmesinde uzman görüşleri alınmış; pilot uygulamalar yapılmış; tekrar alınan profesyonel görüşlerle, forma son hali verilmiştir. Araştırma kapsamında otuz dokuz ilköğretim müfettişi ile görüşme yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler daha önceden belirlenmiş ya da görüşmeler defalarca okunarak ortaya çıkarılan kavramlara göre ayrıştırılmıştır. İlköğretim Müfettişlerinden elde edilen veriler defalarca incelendiğinde belli deneyim yıllarında benzerlikler görülmüştür. Bu konuda ilgili literatürden yararlanılarak Bakioğlu’ nun (1996) tanımlamış olduğu Öğretmenlerin Kariyer Evrelerine göre, müfettişler sınıflandırılmış; bu sınıflandırmaya bir evre daha ekleme gereği doğmuştur. Yapılan sınıflandırmaya göre, görüşme yapılan ilköğretim müfettişlerinin sekiz tanesi Kariyere Giriş; sekiz tanesi, Durulma; yedi tanesi, Deneycilik ve Aktivizm, yedi tanesi, Uzmanlık; dört tanesi Sakinlik; beş tanesi, Emeklilik Evresinde bulunmaktadır. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler niteliksel araştırma yöntemleri doğrultusunda oluşturulan sekiz ana başlık altında incelenmiş ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda; ilköğretim müfettişlerinin kariyerlerinde birbirinden ayırt edilebilir evreler olduğu; bulundukları kariyer evrelerine göre gelişim ihtiyaçlarının, görev alanlarında tercihlerin, potansiyeli ve yaratıcılığı kullanabilme durumlarının değiştiği; duyuşsal özelliklerin farklılaştığı; etkileşimde bulundukları kişileri algılarında ve iletişim düzeylerinde farklar olduğu belirlenmiştir. İlköğretim Müfettişlerinin kariyer evrelerinin belirlenmesiyle ortaya çıkan gelişim ihtiyaçlarının karşılanması mesleksel gelişimi ve etkiliği de artıracaktır. Bu araştırmada ortaya konan bulguların farklı yöntemlerle daha ayrıntılı incelenmesi ile başka araştırmalar yapılması yaralı olacaktır. SUMMARY The purpose of this qualitative study was to investigate the career phases and professional achievement of Primary Education Inspectors who undertake defined tasks in almost all educational and training institutions other than those of secondary education. The data of this research was collected with the use of a semi-constructed questionnaire that was administered by direct interviews. During the development of the questionnaire, expert advice and opinion were obtained, pilot study were administered, and the final form of the questionnaire was given following advisory consultations. A total of 39 primary education inspectors were interviewed. The data from these interviews was classified according to predefined terms. The evaluation of the data indicated comparable similarities at certain experience years. Inspectors were classified according to the “Teachers’ Career Phases” defined by Bakioğlu (1996), and it was observed that an additional phase was necessary to be incorporated into the original classification. Of 39 inspectors interviewed, eight were at the Career Entrance Phase, eight were at the Subsidence Phase, seven were at Experimentalism and Activism Phase, seven were at the Expertise Phase, four were at the Serenity Phase, and five were at the Retiral phase. The data obtained from these interviews was evaluated under eight main headings and content analyses were made. The results of the research demonstrated that there were distinguished phases in the careers of primary education inspectors, and that their developmental needs, preferences for field of work, and utilization of their potential and creativity exhibited differences according to their career phases. Moreover, distinct characteristics were observed in their sensibility, perception, and communication levels at each phase. Identification of career phases of primary education inspectors and meeting the developmental needs at each phase will improve professional achievement and effectiveness. Further research aimed at a more detailed evaluation of this data will be beneficial.