Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Cansu Tetik
Eş Danışman: ZEKİ SEVEROĞLU, İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT
Özet:Bu çalışmada İstanbul’un farklı habitatlarından öksürük otu (Tussilago farfara L.) populasyonları toplanmıştır. Populasyonlardaki bireylerin çiçek ve yaprak kısımlarındaki ağır metal ve mineral besin element miktarları İndüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrometresi (ICP-MS) cihazı kullanılarak analiz edilmiştir. Populasyonların genetik çeşitlilik ilişkileri ISSR moleküler belirteçleri kullanılarak belirlenmiştir. Tıbbi olarak kullanılan bitkinin tüketim güvenilirliğini ve populasyonlar arası genetik çeşitliliğini belirlemek amaçlanmıştır. Ağır metal ve mineral besin elementleri analizi için bitki kısımları nitrik asit ile yaş yakma işlemi uygulanarak hazırlanmıştır. ICP-MS cihazı ile alüminyum (Al), antimon (Sb), arsenik (As), bakır (Cu), baryum (Ba), bor (B), çinko (Zn), demir (Fe), fosfor (P), kadmiyum (Cd), kalay (Sn), kalsiyum (Ca), kobalt (Co), krom (Cr), kurşun (Pb), magnezyum (Mg), manganez (Mn), mobilden (Mo), potasyum (K), selenyum (Se), sodyum (Na), stronsiyum (Sr), talyum (Tl), titanyum (Ti), uranyum (U), vanadyum (V) elementlerinin miktarları tespit edilmiştir. Genetik çeşitliliğin belirlenmesi için DNA izolasyonu CTAB metodu ile gerçekleştirilmiş, sonrasında standart moleküler yöntemler uygulanmıştır. Sonuçlara göre bitki kısımlarında en fazla biriken ağır metal ve mineral besin element miktarları (en düşük ve en yüksek); Ca için 3567,230-13950,329 mg/kg, Cu için 6,169- 43,167 μg/kg, Fe için 14,011-1257,518 μg/kg, K için 4029,041-12658,904 mg/kg, Mg için 822,711-1116,504 mg/kg, Mn için 6,206-26,244 μg/kg, P için 467,564-2483,519 μg/kg, Pb için 0,279-8,155 μg/kg ve Zn için 22,707-73,020 μg/kg. Genetik çeşitlilik sonuçlarına göre; polimorfik lokus sayısı 43 ve polimorfizm yüzdesi %63.24’tür. -------------------- In this study, coltsfoot (Tussilago farfara L.) populations were collected from different habitats of Istanbul. The amount of heavy metal and mineral nutrients in the flower and leaf parts of the individuals in the populations were analyzed using Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICP-MS). Genetic diversity relationships of populations were determined by using ISSR molecular markers. It is aimed to determine the consumption reliability and genetic diversity among the populations of the plant used medicinally. For mineral element and heavy metal analysis, plant parts were prepared by wet digestion with nitric acid process. The quantities of elements like aluminum (Al), antimony (Sb), arsenic (As), copper (Cu), barium (Ba), boron (B), zinc (Zn), iron (Fe), phosphorus (P), cadmium (Cd), tin (Sn), calcium (Ca), cobalt (Co), chromium (Cr), lead (Pb), magnesium (Mg), manganese (Mn), mobile (Mo), potassium (K), selenium (Se), sodium (Na), strontium (Sr), thallium (Tl), titanium (Ti), uranium (U), vanadium (V) were determined by ICP-MS. For the determination of genetic diversity, DNA isolation was performed by CTAB method and then standard molecular methods were applied. According to the results, the most heavy metal and mineral nutrient amounts accumulated in the plant parts (lowest and highest) are; 3567,230-13950,329 mg/kg for Ca, 6,169- 43,167 μg/kg for Cu, 14,011-1257,518 μg/kg for Fe, 4029,041-12658,904 mg/kg for K, 822,711-95 for Mg 1116,504 mg/kg, 6,206-26,244 μg/kg for Mn, 467,564-2483,519 μg/kg for P, 0.279-8,155 μg/kg for Pb and 22,707-73,020 μg/kg for Zn. According to the results of genetic diversity; the number of polymorphic loci is 43 and the percentage of polymorphism is 63.24%.