Ahmed-i Da’i tercüme-i Tefsir-i Ebu’l-Leys-i Semerkandi [142/132a-142/188a]: giriş-metin-dizin-tıpkıbasım


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Evren Gökkaya

Danışman: GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA

Özet:

Bu çalışma, Tercüme-i Tefsîr-i Ebu’l-Leys-i Semerkandî adlı eserin Nuruosmaniye Kütüphanesinde 297.1=94.35, 140-143 numarasıyla kayıtlı bulunan 142 numaralı cildinin 142/132a-142/188a varakları üzerinde yapılmıştır. Eser Eski Anadolu Türkçesi dönemine ait olup Ahmed-i Dâ‘î tarafından tercüme edilmiştir. Eserin istinsah tarihi hicri 1204-1206 yılları olup müstensihi İbrahim b. Yusuf’tur. Bu çalışma Giriş, Metin, Dizin, Tıpkıbasım olarak dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, Ahmed-i Dâ‘î ve Ebu’l-Leys-i Semerkandî ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Ayrıca Tercüme-i Tefsir-i Ebu’l-Leys-i Semerkandî adlı eser ve bu eserin nüshaları, çalışmamıza konu olan nüshanın özellikleri ile ilgili bilgiler ve incelediğimiz nüshanın imla ve dil hususiyetleri de bu bölümde verilmiştir. Metin bölümünde, eserin 142/132a-142/188a varakları arasındaki bölümünün transkripsiyonlu metni bulunmaktadır. Ayrıca bu bölümde metinde yer alan ayetler ve diğer Arapça ibareler Arap harfleriyle verilmiştir. Dizin bölümünde, transkripsiyonu yapılmış metinde yer alan tüm kelime ve kelime grupları verilmiş ve anlamlandırılmıştır. Tıpkıbasım bölümünde de metnin karşılaştırılmasını sağlamak amacıyla çalışmaya konu olan bölümün tıpkıbasımı verilmiştir. ABSTRACT This study is based on the work named Tercüme-i Tefsîr-i Ebu’l-Leys-i Semerkandî which is located in Nuruosmaniye Library, and registered under the number 297.1=94.35, volume 142, issues 142/132a-142/188a. This work belongs to the Old Anatolian Turkish era and it was translated by Ahmed-i Dâ‘î. Between the years 1204-1204 (A.H.), Ibrahim b. Yusuf prepared the hard copy of the work. This study has four sections: Introduction, Text, Index and Facsimile. In the Introduction section, the background information about Ahmed-i Dâ‘î and Ebu'l-Leys-i Semerkandî is included. Besides, information about Tercüme-i Tefsir-i Ebu’l-Leys-i Semerkandî and the grammar and punctionation characteristics of the work have been provide as well. Text section includes the issues 142/132a-142/188a of the work with proper transcription. Also, the verses from Quran and other Arabic utterances are given in Arabic.. In Index, each word and word group that have been been transcribed in this study are provided with their meanings. Facsimile section includes the exact duplicate of the work to present a basis for text comparison.