Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLARA YILMAZ CAN
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Yusuf Koç
Eş Danışman: Mahmut Kertil
Özet:
Bu araştırmada ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin kesirler konusundaki düşünme yollarının belirlenmesi ve nicel muhakemelerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda hazırlanan öğretim deneyleri aracılığıyla öğrencilerin kesirlerde bütün, birim kesir ve kesir büyüklüğü konularında düşünme yolları ve bu düşünme yollarının gelişimi incelenmiştir. Araştırma, öğretim deneyi metodu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İstanbul ve Kocaeli’de bulunan devlet okullarında öğrenim gören iki sınıfın katılımıyla iki uygulama şeklinde tamamlanmıştır. İlk uygulamada 24, ikinci uygulamanın yapıldığı sınıfta ise 32 öğrenci bulunmaktadır. Öğretim deneyleri tüm sınıfa uygulanmış ancak her iki uygulamada da üçer öğrencinin düşünme yolları detaylı olarak incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak gözlem, görüşme ve etkinlik formları ile alan notları, araştırmacı, öğrenci ve öğretmen günlükleri kullanılmıştır. Uygulanan etkinlikler öğrencilerin nicel muhakemelerini desteklemeyi amaçlamış ve çoğunlukla araştırmacı tarafından geliştirilmiş veya benzer araştırmalardan uyarlayarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler öncelikle süreç boyunca gerçekleştirilen sürekli analizler ve veri toplama süreci tamamlandıktan sonra yapılan geriye dönük analizler ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen birçok bulgu arasında öne çıkan sonuçlar şunlar olmuştur: Öğrenciler farklı kesir bağlamları arasında en fazla parça-bütün bağlamını kullanmışlardır. Araştırmada incelenen kesir kavramlarına dair öğrencilerin düşünme yolları farklı temsil türlerinin kullanımı, öğrenme varsayımına dayanan etkinlikler, matematiksel dil desteği, sınıf içi tartışmalar ve araştırmacının yönlendirici sorularının desteğiyle zamanla gelişmiştir. Öğrencilerin kesir büyüklüğü hakkındaki düşünme yolları özellikle alan ve sayı doğrusu temsilleriyle gelişmiş ancak bileşik ve tam sayılara geçildiğinde birçok öğrenci için bu durum değişmiştir. Öğrencilerin çoğunlukla toplamsal düşünme yolu kullandığı ve yüzeysel nicelleştirme yaptığı belirlenmiştir. Kullanılan müdahaleler arasında görsel temsil kullanımının öğrencilerin nicelikler üzerinde düşünmelerini destekleyen oldukça etkili bir araç olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, öğrencileri çokluklar üzerinde düşündürmeyi sağlayan uygun müdahalelerin olumlu sonuçlar ortaya çıkardığı görülmüştür. Elde edilen bu bulgular sonucunda eğitimcilerin öğrencileri nicelikler üzerinde düşünmeyi destekleyen öğretimler planlayıp uygulaması ve araştırmacıların öğrencilerin nasıl öğrendiğini ve süreç içerisinde değişen düşünme yollarını inceleyen araştırmalar yürütülmesi önerilmektedir.