Araştırma ve sorgulamaya dayalı etkinliklerle desteklenmiş bilim merkezi uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin akademik baiarılarına, bilim okuryazarlıklarına ve sorgulayıcı düşünme becerilerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Reyhan Öz

Danışman: FATMA ŞAHİN

Özet:

ARAŞTIRMA VE SORGULAMAYA DAYALI ETKİNLİKLERLE DESTEKLENMESİ BİLİM MERKEZİ UYGULAMALARININ 7. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN AKADEMİK BAŞARILARINA, BİLİM OKURYAZARLIKLARINA VE SORGULAYICI DÜŞÜNME BECERİLERİNE ETKİSİ Bu araştırmanın amacı, araĢtırma - sorgulamaya dayalı etkinliklerle desteklenmiĢ bilim merkezi uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin akademik baĢarılarına, bilimsel okuryazarlık düzeylerine ve sorgulayıcı öğrenme becerilerine etkisini incelemektir. AraĢtırma 2013-2014 eğitim öğretim yılında Ġstanbul‟da bulunan bir ortaokulun 7. sınıflarını oluĢturan 2 Ģubesi ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Uygulamalar deney grubu 29, kontrol grubu 29 olmak üzere 58 öğrenci ile 22 ders saati sürdürülmüĢtür. Deney ve kontrol grubunu oluĢturan Ģubeler Ģans (random) yoluyla belirlenmiĢtir. Deney grubu öğrencileriyle dersler araĢtırma - sorgulamaya dayalı etkinliklerle desteklenmiĢ sınıf içi ve bilim merkezi uygulamalarının bütünleĢtirilmesinin sağlandığı 5E modeli ile oluĢturulmuĢ ders planları kullanılarak, kontrol grubu öğrencileriyle ise 2013-2014 eğitim öğretim yılı MEB öğretmen kılavuz kitabı dâhilinde yer alan etkinlikler çerçevesinde iĢlenmiĢtir. AraĢtırmada öntest – sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıĢtır. AraĢtırmada nicel veriler araĢtırmacı tarafından hazırlanılan Kuvvet-Hareket ünitesi Akademik BaĢarı Testi, Laugksch ve Spargo (1996) tarafından oluĢturulmuĢ ve Türkçe‟ye uyarlamaları Turgut (2005) tarafından gerçekleĢtirilmiĢ Temel Bilimsel Okuryazarlık Testi ve TaĢkoyan (2008) tarafından geliĢtirilen Sorgulamacı Öğrenme Becerileri Algı Ölçeği kullanılmıĢtır. Elde edilen verilerin SPSS 15.0 paket programı kullanılarak istatistiksel çözümlemeleri yapılmıĢtır. Bağımlı/bağımsız grup ve bu grupların elde ettiği ortalamalarda gözlemlenen farkların anlamlı olup olmadıklarını tespit etmek amacıyla testlerin analiz iĢlemlerinde iliĢkili/iliĢkisiz örneklem t-testi kullanılmıĢtır. v Ġstatistiki sonuçlara dayanarak, araĢtırma neticesinde Ģu sonuçlara ulaĢılmıĢtır: 1. AraĢtırma - sorgulamaya dayalı etkinliklerle desteklenmiĢ bilim merkezi uygulamaları kullanılarak iĢlenen derslerin, mevcut eğitim öğretim programı kullanılarak iĢlenen derslere kıyasla öğrencilerin temel bilimsel okuryazarlık düzeyinin Bilimin Doğası alt boyutunda olumlu veya olumsuz yönde herhangi bir değiĢiklik meydana getirmediği tespit edilmiĢken; Bilim - Teknoloji - Toplum alt boyutunda ise olumlu yönde anlamlı değiĢim meydana getirdiği tespit edilmiĢtir. 2. AraĢtırmaya dayalı öğrenme yaklaĢımına göre geliĢtirilen bilim merkezi etkinlikleri kullanılarak iĢlenen derslerin, mevcut eğitim öğretim programı kullanılarak iĢlenen derslere kıyasla öğrencilerin akademik baĢarılarını arttırmada daha etkili olduğu tespit edilmiĢtir. 3. AraĢtırma - sorgulamaya dayalı etkinliklerle desteklenmiĢ bilim merkezi uygulamaları kullanılarak iĢlenen derslerin, mevcut programa uygun olarak iĢlenen derslere kıyasla, öğrencilerin sorgulamacı öğrenme becerileri alt boyutlarından Doğruluğunu Sorgulayan Algılar ve Olumsuz Algılar‟a iliĢkin düzeylerini geliĢtirmede daha etkili olduğu tespit edilmiĢtir. Anahtar Kelimeler: Bilim Okuryazarlığı, AraĢtırma Sorgulamaya Dayalı Öğretim, Bilim Merkezleri, Sınıf DıĢı Eğitim, Akademik BaĢarı, Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri ABSTRACT THE EFFECT OF SCIENCE CENTER APPLICATIONS DEVELOPED ACCORDING TO INQUIRY BASED LEARNING APPROACH ON 7TH GRADERS’ ACADEMIC ACHIEVEMENT, SCIENTIFIC LITERACY AND SKILLS OF INQUIRY LEARNING The purpose of this study is to determine the effect of science center applications developed according to inquiry based learning approach on 7th graders‟ academic achievement, scientific literacy and skills of inquiry learning of the unit Force and Motion in secondary school science course. The study was conducted with 58 7th grade students attending two 7th grade classes of a secondary school in Istanbul within the spring term of 2013-2014 academic year. One of the class was assigned as control (N=29) and the other was assigned as experimental group (N=29). The application was performed whitin 22 class hour. The involved experiment and control group‟s classes were selected randomly. In the experimental group the lessons were taught with science center and classroom activities, which integrated with 5E learning model. In the control group, the lessons were performed with the methods and techniques that the programme suggests. In the research, pretest-posttest control group model, which is one of the quasi-experimental research models, was used. The quantitative data were collected by “Force and Motion” unit academic achievement test prepared by the researcher, the Basic Scientific Literacy Test, which was developed by Laugksch and Spargo (1996) and adapted to Turkish by Turgut (2005) and Measure for Inquiry Learning Skills prepared by TaĢkoyan (2008). The analysis of the quantitative data was conducted by using SPSS 15. For this quantitative data, t-test for the dependent and independent groups was practiced. In terms of statistical results, at the end of research the following results were derived. 1. Using science center applications developed in line with inquiry based learning approach in science courses is more effective than the methods and techniques that the programme suggests on developing the students‟ the Science - Technology - vii Society understandings of scientific literacy competence. On the other hand it was concluded that; it has the same effect with the methods and techniques that the programme suggests on the nature of the science of scientific literacy competence. 2. Using science center applications developed in line with inquiry based learning approach in science courses is more effective than the methods and techniques that the programme suggests on developing the students‟ academic achievement. 3. Using science center applications developed in line with inquiry based learning approach in science courses is more effective than the methods and techniques that the programme suggests on developing the students‟ perception that questioned the accuracy and the negative perceptions levels of inquiry learning skills. Key Words: Scientific Literacy, Inquiry Based Learning, Science Centers, Outdoor Education, Academic Achievement, Skills of Inquiry Learning