KUTADGU BİLİG'İN TİYATRO VE DRAMA YOLUYLA ÖĞRETİM MATERYALİ OLARAK İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUHAMMED YUSUF BİLEN

Danışman: Mahmut Babacan

Özet:

Sözlü kültürden yazılı kültüre geçişin ilk örneklerinden birisi olan Kutadgu Bilig, içinde taşıdığı çok yönlülüğüyle Türk yazın tarihinin temelini oluşturan kitapların başında gelmektedir. Kutadgu Bilig’in eğiticiliğine değinen birkaç eser ve çalışma olmasına rağmen eserin dramatik bir eğitim materyali olarak kullanılması için herhangi bir çalışma yoktur. Bu çalışmanın amacı Kutadgu Bilig’in eğitici yönünü ön plana alarak eseri bir tiyatro metnine dönüştürmektir. Çalışma neticesinde öğrencilerin milli ve manevi değerlerine olan bağlılığının artması ve eserin çevrelerce bilinmesine katkı sağlanması hedeflenmektedir. Ayrıca bu çalışma bittiğinde eğitim kademelerinde verilen eğitimin niteliğinin de artması beklenmektedir.

 

Kutadgu Bilig hem İslamiyet’in hem de Türk kültürünün ortak bir ürünüdür. Eserin felsefi temelleri, kut ve töre etrafında şekillenmiş ve bu felsefe alegorik bir yapı ile anlatılmıştır. Güneş, ay, akıl ve kanaati temsil eden karakterlerin diyaloglarında şiirsel bir dil kullanılmıştır. Eserin bu yapısı onun bir tiyatro metnine dönüştürülmesini kolaylaştırmaktadır.

 

Çalışmanın ilk bölümünde eserin nicel ve nitelik özelliklerine ait bilgiler verilmiştir. Verilerin elde edilmesi için eserin orijinal ve günümüz Türkçesine aktarılan hali esas alınmıştır. Verilerin toplanması aşamasında Doküman Analizi yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra verilerin çözümlenmesi için Transaksiyonel Analiz yöntemi uygulanmıştır. Bunun sonucunda eserde teatral özellikler taşıyan bölümler tespit edilmiş ve ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. İnceleme neticesinde örnek bir tiyatro metni oluşturulmuştur. Bu metnin ders kitaplarında yer alması ve tiyatrolarda sahnelenmesi önerilmiştir.