Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MUHAMMED YUSUF BİLEN
Danışman: Mahmut Babacan
Özet:
Sözlü
kültürden yazılı kültüre geçişin ilk örneklerinden birisi olan Kutadgu Bilig,
içinde taşıdığı çok yönlülüğüyle Türk yazın tarihinin temelini oluşturan
kitapların başında gelmektedir. Kutadgu Bilig’in eğiticiliğine değinen birkaç
eser ve çalışma olmasına rağmen eserin dramatik bir eğitim materyali olarak
kullanılması için herhangi bir çalışma yoktur. Bu çalışmanın amacı Kutadgu
Bilig’in eğitici yönünü ön plana alarak eseri bir tiyatro metnine
dönüştürmektir. Çalışma neticesinde öğrencilerin milli ve manevi değerlerine
olan bağlılığının artması ve eserin çevrelerce bilinmesine katkı sağlanması
hedeflenmektedir. Ayrıca bu çalışma bittiğinde eğitim kademelerinde verilen
eğitimin niteliğinin de artması beklenmektedir.
Kutadgu
Bilig hem İslamiyet’in hem de Türk kültürünün ortak bir ürünüdür. Eserin
felsefi temelleri, kut ve töre etrafında şekillenmiş ve bu felsefe alegorik bir
yapı ile anlatılmıştır. Güneş, ay, akıl ve kanaati temsil eden karakterlerin
diyaloglarında şiirsel bir dil kullanılmıştır. Eserin bu yapısı onun bir
tiyatro metnine dönüştürülmesini kolaylaştırmaktadır.
Çalışmanın
ilk bölümünde eserin nicel ve nitelik özelliklerine ait bilgiler verilmiştir.
Verilerin elde edilmesi için eserin orijinal ve günümüz Türkçesine aktarılan
hali esas alınmıştır. Verilerin toplanması aşamasında Doküman Analizi yöntemi
kullanılmıştır. Daha sonra verilerin çözümlenmesi için Transaksiyonel Analiz
yöntemi uygulanmıştır. Bunun sonucunda eserde teatral özellikler taşıyan
bölümler tespit edilmiş ve ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. İnceleme
neticesinde örnek bir tiyatro metni oluşturulmuştur. Bu metnin ders
kitaplarında yer alması ve tiyatrolarda sahnelenmesi önerilmiştir.