Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYLİN SARI
Danışman: HALE BAYRAM
Özet:Bilim okur-yazarı bireyler yetiştirmenin en önemli basamağı, öğrencilere etkili bir fen öğretimi sunmaktır. Fen öğretiminin kalitesini artırmanın bir yolu da, kavram öğretiminin etkili yapılmasıdır. Bu çalışmanın iki temel amacı bulunmaktadır. Çalışmanın birinci temel amacı, ilköğretim yedinci sınıf öğretim programında yer alan “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” ünitesindeki konularla ilgili öğrencilerde bulunan kavram yanılgılarını ortaya çıkarmak ve bu yanılgıları, kavram haritalarıyla desteklenmiş öğretim ve bilgisayar destekli öğretim kullanarak gidermektir. Çalışmanın ikinci temel amacı da, ilköğretim yedinci sınıf öğrencilerinin “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” konusu ile ilgili kavram yanılgılarının ontolojik açıdan değerlendirilerek kaynağının belirlenmesi ve hangi tür yanlış kategorileştirmeden kaynaklanan kavram yanılgılarının giderilmesinde, hangi öğretim yönteminin etkili olduğunun belirlenmesidir. Araştırmanın modeli, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel modeldir. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul’daki bir özel okulun üç ayrı sınıfında öğrenim gören toplam 55 yedinci sınıf öğrencisi (12 yaş) oluşturmaktadır. Araştırma, ilköğretim yedinci sınıf Fen ve Teknoloji dersi öğretim programında yer alan “Maddenin yapısı ve Özellikleri” ünitesindeki konular temel alınarak düzenlenmiş ve beş hafta sürmüştür. Araştırmanın yürütüldüğü üç farklı örneklem grubunda, birbirinden farklı uygulamalara yer verilmiştir. Deney I grubunda çeşitli animasyonların, videoların, sanal deneylerin, dijital hikayelerin ve sunumların kullanıldığı bilgisayar destekli öğretim yöntemi, deneysel işlem olarak kullanılmıştır. Deney II grubunda öğretim sürecinin farklı bölümlerinde kavram haritaları deneysel işlem olarak kullanılmıştır. Kontrol grubunda, soru-cevap ve düz anlatımdan oluşan geleneksel öğretim uygulanmıştır. Uygulamalardan önce ve sonra tüm öğrencilere “Maddenin Yapısı ve Özellikleri Kavram Testi” uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlarda, kavramların yanal ontolojik kategorilere yanlış yerleştirilmesinden kaynaklanan kavram yanılgıları ve üst çapraz ontolojik kategorilere yanlış yerleştirilmesinden kaynaklanan kavram yanılgıları olmak üzere iki tür kavram yanılgısına rastlanmıştır. Bilgisayar destekli öğretimin, kavramların yanal ontolojik kategorilere yanlış yerleştirilmesinden kaynaklanan kavram yanılgılarını giderme oranı en fazla, geleneksel öğretimin ise en azdır. Üst çapraz ontolojik kategorilere yanlış yerleştirilen kavram yanılgılarının giderilme oranı, yine en fazla bilgisayar destekli öğretim uygulanan grupta iken, kavram haritalarıyla desteklenmiş öğretim uygulanan grupta en azdır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler getirilmiştir. Anahtar sözcükler: Kavram yanılgısı, ontoloji, bilgisayar destekli öğretim, kavram haritaları, maddenin yapısı ve özellikleri. ABSTRACT The crucial step of rising scientifically literate people is to introduce them with an effective science education. Moreover, one way to increase the quality of science education is to accomplish effective conceptualizations. The present study has two main goals. The first aim of this study is to determine seventh graders’ misconceptions on “Matter and Its Properties” and to overcome them with computer assisted instruction and concept mapping. The second goal of this reserach is to analyze the misconceptions on the ontological basis and to investigate which teaching method is effective for overcoming misconceptions that are caused by what type of incorrect ontological categorization. The design of this study is the pre-test post-test control group quasi-experimental design. 55 seventh graders (12 years old) that are being educated in three different classes of the same private school in Istanbul form the sample of the study. The study is designed on the basis of “Matter and Its Properties” unit which is included in seventh grade science and technology curriculum and was lasted for five weeks. Different teaching methods were used in three different sample groups. The first experimental group was treated with computer assisted instruction that includes animations, videos, virtual experiments, digital stories and presentations. The second experimental group was treated with concept mapping that are used in different parts of teaching process. The control group was treated with traditional teaching method composed of question-and-answer and lecturing. All students in the study were administered “Matter and Its Properties Concept Test” as both a pre-test and a post-test. The findings obtained from the reserach indicated that there are two kinds of misconceptions on the ontological basis, one being derived from miscategorizations across ontological categories, while the other one being caused by the miscategorizations within ontological categories. The findings of the reserach also showed that the ratio of overcoming misconceptions that are derived from miscategorizations across ontological categories is the highest in computer assisted instruction, whereas it is the lowest in traditional instruction. It is also investigated that the ratio of overcoming misconceptions that are derived from miscategorizations within ontological categories is the highest in computer assisted instruction, whereas it is the lowest in concept mapping. In the trace of the results new proposals have been made. Key words: Misconception, ontology, computer assisted instruction, comcept mapping, matter and its properties.