Bir ütopya olarak gerilla sanatı ve gerilla reklamcılığın yarattığı distopya


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Resim Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞE BAYSAN YÜKSEL

Danışman: ELİF ÇELEBİ

Özet:

Ütopya aslında var olmayan, tasarlanmış olan ideal toplum anlamına gelmektedir. Distopya ise olumsuz bir ütopyadır. Gerilla sanatı, sanatçıların toplumsal ortamlarda yaptıkları izinsiz yapılmış sanat işlerini içermektedir. Gerilla sanatçılarının bu işleri yaparken amaçladıkları toplum düzeninde değişiklikler ve farklar yaratmaktır. Gerilla Sanatı günümüzde sıkça sokaklarda rastlayabildiğimiz bir sanattır. Fakat bunun öncesine bakacak olursak II. Dünya Savaşı yıllarından itibaren ortaya çıkan Dadaizm, Sitüasyonizm ve Pop Art sanat akımlarının bu sanatın gelişmesinde etkileri olduğunu görmekteyiz. Gerilla Sanatı 80’lerde hiphop ve punk altkültürlerinin de etkisiyle hızla sokakları kaplamış ve kendine bir yer edinmiştir. Günümüzde ise çeşitli alt dallara ayrılarak sokakları doldurmaktadır. 1980’lerin sonunda Jay Conrad Levinson’un Gerilla Pazarlama adındaki kitabının yayınlanmasıyla sokakları başka bir şey daha doldurmaya başlamıştır. Bu da gerilla reklamcılıktır. Gerilla reklamcılık tıpkı gerilla sanatı gibi sokaklarda izinsiz eylemler gerçekleştiren ama sanatsal değil, ticari bir olgudur. Gerilla reklamcılığın popülerleşmesiyle birlikte gerilla sanatçılarına olan talep reklam şirketleri tarafından artmıştır. Sanatçıların şirketler tarafından işe alınarak reklam kampanyaları için işler üretmeleri istenmiştir. Sanatçı kendi ütopyasını sokaklara resmederken reklam şirketleri için iş yaptığında onların sözcükleriyle işlerini üretmektedir. Bu da gerilla sanatının gerilla reklamcılık içinde distopyaya dönüşmesine yol açmaktadır. ABSTRACT Utopia means an imaginary place considered to be perfect or ideal whereas, dystopia is the opposite of utopia. Guerilla art is the art which artists perform in public spaces illegally. When a guerilla artist does his/her art he/she aims to make a change or difference in social order. We can easily recognize Guerilla Art on the streets, today. However before the present day, since the 2nd world war years the art movements such as Dadaism, Stuationism and Pop Art had a big influence on the development of Guerilla Art. In the 80s Guerilla Art covered the street by the influence of hiphop and punk subcultures and made itself a place. Today Guerilla Art fills the street with its many subdivisions. However in the late 80s after the publication of “Guerilla Marketing” book by Jay Conrad Levinson the streets filled with something else that was called guerilla marketing. Guerilla marketing uses streets illegally just like guerilla art but it uses the street for advertising. After the popularity of guerilla marketing the need for guerilla artists was increased. They were hired by advertisement agencies and demanded to create a guerilla art work for a product. Before the artist was producing street work for his/her own utopia, after they started to work for advertisement agents they started to speak in their commercial words. This has caused guerilla art to turn into dystopia within guerilla marketing.