Modernizm sonrası iktidar formlarına direnişte sanatın ve sanatçının rolü


Tezin Türü: Sanatta Yeterlik

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Heykel Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞE DEĞİRMENCİOĞLU

Danışman: Hümerşah Şeyma Üstüner Uzunöz

Özet:

Anahtar Kelimeler: Modernizm, Postmodernizm, İktidar, Özne, Küreselleşme, Güncel Sanat Bu araştırmanın konusu, modernizmden günümüze sanatçıların iktidar formlarına karşı geliştirdiği ‘direnme alanları’dır. Bu direnme alanları kapitalist sistemin her noktada denetleyici bir yapı gerçekleştirememesi dolayısıyla yakalanan iktidar boşluklarında yaratılmaktadır. Araştırmada, sanat-iktidar arasındaki ilişki incelenirken Fransız düşünür Michel Foucault’nun iktidar karşıtı analizlerinden yararlanılmıştır. Tezde sanatçıların tavırlarını daha iyi anlayabilmek için, her sanatçıdan birden fazla örnek verilmiş ya da iki sanatçının çalışması karşılaştırmalı incelenmiştir. Tezin ilk bölümünde, modernizm sonrası değişen iktidar yaklaşımları bağlamında; sanatçı özne-iktidar ilişkisi, sanatçıların sanatın kurumsallaşmasına verdikleri tepkiler, kadın sanatçıların eril iktidarı kırma çabaları ve metafiziğin sanatçılar tarafından tekrar ele alınması incelenmiştir. İkinci bölümde, iktidar formlarına direnişte ara alan olarak sanatın rolü; ‘Toplumsal Aralık’, ‘Üçüncü Alan’ ve ‘Yersizyurtsuzlaşma’ kavramları üzerinden ele alınmıştır. Tezin son bölümünde küresel kapitalizm ve güncel sanat ilişkisi çerçevesinde direnme alanları olarak yeni teknolojiler ve sanatçı inisiyatifleri ele alınmıştır. Keywords: Modernism, Postmodernism, Power, Subject, Globalization, Contemporary Art SUMMARY Subject of this research is the 'fields of resistance' against forms of power developed by artists from modernism to present. These fields of resistance are developed in power vacuums caused by capitalist system's incapability of forming a control mechanism in every point. In the study, French philosopher Michel Foucault's analysis against power was used while the correlation between art and power had been investigated. To put the focus on the artists' attitudes, more than one example of all artists were given or works of two artists were investigated comparatively. The beginning of the thesis deals with the artist subject-power relation, reactions of artists to institutionalisation of art, efforts of female artists on disrupting the masculine power, and reconsideration of metaphysics by artists.All these aspects were explored in the context of power approaches changing after modernism. The second part focuses on the role of art as an interspace on resistance against forms of power, 'Social Interstice', 'Third Space’and 'Deterritorialization'. The last chapter covers new technologies as resistance fields and artist initiatives as parts of an interrelation between global capitalism and contemporary art.